Dronten wil groeien met andere grondpolitiek

Dronten wil anderhalf keer zo groot worden en groeien naar zo’n 60.000 inwoners. Daarvoor is, vindt de gemeente zelf, een andere grondpolitiek en een steviger gemeentelijke opstelling vereist. En een regeling van het rijk.  

Contradictio

‘We zijn een dorp, maar met stedelijke voorzieningen’, zegt Drontens burgemeester Jean Paul Gebben. ‘Dat is een contradictio in terminis. Want die voorzieningen moeten wel betaald worden door de bevolking. Op de tekentafel is ooit bedacht dat Dronten tegen de 60.000 inwoners moest krijgen. Daar zijn de winkelcentra destijds op ontwikkeld. Je ziet er nu de eerste leegstand ontstaan. We hebben drie zwembaden. Ik denk niet dat er een andere gemeente met 40.000 inwoners is die zo rijk is bedeeld. Wil je dat allemaal in stand houden, dan moet je de stedelijke uitgaven over meer inwoners kunnen spreiden.’

Geen grondpolitiek

Dronten moet dus groeien uit noodzaak. Maar hoe en waar? Toen Gebben twee jaar geleden als burgemeester aantrad, viel hij van zijn stoel toen hij hoorde dat de poldergemeente geen grondpolitiek voerde. ‘Ik kan me dat voorstellen bij armlastige gemeenten die het risico van gedwongen afschrijvingen niet kunnen lopen. Maar Dronten staat, binnen onze grootte,  in de top drie van rijkste gemeenten. Dan moet je een woonvisie hebben voor een termijn van vijftien, twintig jaar. Hoe willen we dat onze gemeente zich ontwikkelt? En dan moet je vervolgens dus ook grondpolitiek bedrijven. Anders lever je je uit aan projectontwikkelaars en grondeigenaren.’

Rijtjes

Dat laatste zag fractievoorzitter Paul Vermast (GroenLinks) in zijn gemeente al te vaak gebeuren. ‘De gemeente stelde een beeld-kwaliteitsplan vast, en hield zich daar vervolgens niet aan. We spraken twee-onder-een kap af. Dan zegt de projectontwikkelaar: ik verkoop ze niet, laten we er rijtjes van maken. En dan ging de gemeente daarin mee.’

Opgescheept

Een ander voorbeeld: op de route tussen het nieuwe treinstation en het centrum wilde de gemeente woningbouw realiseren met onderin een plint van dienstverlening. ‘Maar de projectontwikkelaars wilden volledige woonhuizen. Als we straks groeien naar 60.000 inwoners, weet je dat er meer bedrijvigheid rond het centrum nodig is. Wij zitten daar met woningen opgescheept waar je nooit meer van afkomt.’

Zesjescultuur

Zijn collega van D66, Rob van der Schans, constateert een ‘zesjescultuur’ bij de stedenbouwkundige opgaven. Van der Schans: ‘Doe maar gewoon, dan is het in Dronten al gek genoeg. Ik denk dat we als gemeente ten opzichte van de ontwikkelaars steviger in onze schoenen moeten staan.’

Harde eisen

Het zal in de toekomst anders gaan, bezweert burgemeester Gebben. ‘Op het moment dat je één kaveltje hebt te vergeven en de nood is hoog, dan ga je als overheid door de bocht. Maar als je veel meer grond in bezit hebt en hebt vastgelegd waar je wil ontwikkelen – dan bepaal jij, als gemeente. Dan kun je aan projectontwikkelaars harde eisen stellen.’

Onmogelijk

Grond kopen, dus, al helpt het volgens D66-fractievoorzitter Rob van der Schans daarbij niet dat de Wet voorkeursrecht gemeenten in de loop der jaren is uitgekleed ten guste van de ontwikkelaars. ‘Dat betekent dat wij als gemeente niet zomaar driehonderd hectare voor de lange termijn kunnen verwerven. Nee, we moeten dan al meteen de economische haalbaarheid van de plannen bewijzen. Dat is onmogelijk.’

Klapper

Als Hugo de Jonge volgens Van der Schans met de woningbouw echt gas wil geven, dan moet daar meer steun van het rijk komen. ‘Ik hoor bij geruchte dat het Rijksvastgoedbedrijf zich met grondexploitatie gaat bezighouden. Dat zou een waanzinnige klapper zijn.’

Lastige puzzels

En dan die andere uitdaging. Het ontwikkelen van bouwplannen vraagt nu veel ambtelijke capaciteit, terwijl de opbrengsten uit exploitatie op z’n vroegst over vier, vijf jaar komen. Gebben: ‘Hoe krijg je dat gefinancierd? Dat zijn lastige puzzels.’ Hij weet dat buurgemeente Almere een deel van zijn woningbouwplannen door het rijk krijgt voorgeschoten. Dat wil Gebben in Dronten ook.

Voor-investeren

Gebben: ‘Wij hebben hier ambtenaren in schaal 10, waarmee je onze schaalsprong niet kunt regelen. Daar heb je ambtenaren in schaal 12, 13 en 14 voor nodig. Dat vergt een investering van 10, 15 miljoen euro. Ik hoop dat het rijk ons steunt. Lukt dat niet, dan komen we als college met een voorstel richting de gemeenteraad om het bedrag te voor-investeren.’

Lees het hele verhaal over Dronten deze week in BB10 (inlog)