Verhaal uit de praktijk: Het belang van buurtbewoners betrekken

Een duurzamere wereld draait niet alleen om het milieu: het gaat ook over mensen. En over gemeenschappen versterken. Monique Jansen, voormalig klimaatburgemeester van en gemeenteambtenaar in Den Bosch bracht deze visie tot leven. Door inwoners te betrekken bij het aardgasvrij maken van de wijk De Buitenpepers, liet zij zien hoe samenwerken met inwoners voor successen zorgde.

Met de kracht van de wijk

In juni 2019 besloot de gemeente Den Bosch vijf proefbuurten uit te kiezen om de eerste stappen richting het aardgasvrij maken te onderzoeken. Maar hoe doe je dat? Monique Jansen werkte toentertijd als beleidsmedewerker Energie bij de gemeente. “Dat doe je met de kracht van de wijk”, liet ze weten. “Niet vanuit je kantoortje bij de gemeente.”

Samen met collega’s stapten ze op de fiets. “We reden door één van de wijken heen, de Buitenpepers, en spraken binnen een paar uur tijd zo veel mogelijk bewoners. Al snel bleek wat er leeft.” Na diverse stappen en ontwikkelingen, besloot Monique, om de betrokkenheid van bewoners te vergroten, stichting Buurkracht bij het traject te betrekken.

Buurtbewoners bereiken

Buurkracht gelooft in de kracht van buren, want buurtbewoners hebben de beste kennis over hun eigen buurt. Om draagvlak te creëren is het van belang hen bij het proces te betrekken. Maar eerst moet je hen weten te bereiken. “Door de data en kennis van Buurkracht konden we mensen doelgericht bereiken. We wisten welke profielen er in de wijken aanwezig waren en wat de inwoners kenmerkten”, laat Monique weten.

Een nieuwe manier van werken, dat was het voor Monique. Maar het bleek al snel enorm effectief. Er werd een actief buurtteam opgezet met gemotiveerde buurtgenoten. En dan gaat het snel. “Je komt meteen achter de voordeur en bij de mensen thuis. Dat maakt het toegankelijk. En met behulp van buurtbijeenkomsten en kleinere meedenksessies werd de drempel voor inwoners van de wijk verlaagd om zelf een wijkplan te schrijven.”

Op de buurtbijeenkomsten kwamen veel verschillende mensen. “Sommigen hadden elkaar nog nooit gezien, maar woonden wel bij elkaar in de buurt. Dat ontdekten ze toen we een kaart van de wijk ophingen en mensen op de kaart mochten prikken waar ze woonden. Sommigen keken elkaar dan aan van: ‘He?! Ik woon daar ook, maar ik ken je nog helemaal niet.’ Hoe gaaf is het om door dit onderwerp bij elkaar te komen en elkaar te helpen? Je merkte dat sociale interactie was wat mensen nodig hadden.”

Kennis en ervaring delen

Monique had de smaak te pakken om bezig te zijn met buurtbewoners. Ze besloot zich aan te melden als klimaatburgemeester voor Den Bosch. “Twee jaar lang heb ik deze titel gedragen. Mensen konden bij mij terecht voor advies. Ze belden bij mij aan of stuurde mij een bericht. Officieel was het een rol voor één week, maar ik heb toen besloten deze ambassadeursrol voor het hele jaar te doen. Het was fijn om mensen te helpen met mijn kennis en ervaringen. Vooral van het delen van mijn ervaring word ik lyrisch.”

Niet over maar mét mensen praten

Monique Jansen is een mooi voorbeeld van hoe je als een enthousiaste ambtenaar bij, én inwoner van, de gemeente in samenspraak met buurtgenoten heel wat te weeg kan brengen. Investeren in de kracht van onze gemeenschappen betekent dat we niet alleen technische oplossingen implementeren, maar ook werken aan een inclusieve en duurzame toekomst. We praten niet óver mensen, maar mét mensen. De energietransitie is een gemeenschappelijke reis waarbij iedere stem telt.