Brede maatschappelijke coalitie: zet klimaataanpak door

De ‘politieke en ambtelijke voortgang’ op het gebied van klimaat mag niet stilvallen door de val van Rutte IV. Dat zegt een grote groep hoofdrolspelers op het gebied van duurzaamheid en energietransitie. Onder meer de VNG, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen staan onder de oproep, die zich richt tot de leden en de fractievoorzitters van de Tweede Kamer. Ook Greenpeace, Urgenda, landbouworganisatie LTO, diverse energieleveranciers en vakbonden doen mee.

Stabiel en voorspelbaar

De oproep gaat niet alleen over het halen van de klimaatdoelen, maar ook over ‘stabiel en voorspelbaar beleid’. De burgers, werknemers en bedrijven die werken aan verduurzaming en opwek van groene energie, moeten ‘weten waar zij aan toe zijn, om de juiste beslissingen te kunnen nemen en te kunnen investeren’. De organisaties wijzen op de ‘grote maatschappelijke en politieke steun voor duidelijk en stabiel klimaatbeleid’. Daarom, zeggen zij, moet het parlement ook nu het kabinet demissionair is besluiten kunnen nemen over de klimaataanpak.

Controversieel

Of de Kamerleden de oproep ter harte hebben genomen, zal in de komende weken blijken. Kamervoorzitter Vera Bergkamp stelde dit weekend voor om op 27 juli te stemmen over welke onderwerpen ‘controversieel’ worden verklaard. Dat betekent dat deze thema’s voorlopig niet behandeld worden, in afwachting van een vers kabinet. Na de val van Rutte III werden naast diverse wetsvoorstellen ook Kamerbrieven over klimaat en duurzaamheid controversieel verklaard, bijvoorbeeld de Klimaatnota en een brief over de uitvoering van het Urgenda-arrest .

Klimaatfonds

Naast de Tweede Kamer, kan ook de Eerste Kamer wetsvoorstellen controversieel verklaren. Dat kan nog lastig worden voor de Tijdelijke wet Klimaatfonds, die de Tweede Kamer afgelopen donderdag aannam. De wet maakt 35 miljard euro vrij voor een speciaal fonds voor klimaatmaatregelen. Eerder gaf klimaatminister Rob Jetten (D66) aan dat dat geld hoe dan ook aan klimaatbeleid zou worden aangegeven, zelfs als een van de Kamers de wet zou wegstemmen. Dat zou dan via de verschillende ministeries moeten gebeuren. Of dit na de kabinetsval nog steeds zou lukken, is de vraag.

Niet wachten

Demissionair premier Mark Rutte noemde al een aantal dossiers die wat hem betreft niet belemmerd mogen worden door de val van het kabinet. De steun aan Oekraïne, de afhandeling van het toeslagenschandaal en de bevingsproblematiek in Groningen passeerden de revue, maar niet het klimaat. Gezien de verschillen tussen de coalitiepartijen op dit thema, blijft het spannend hoe daarover gestemd zal worden. Minister Rob Jetten (D66) liet op Twitter direct na de kabinetsval al weten dat het klimaat ‘niet kan wachten’ en dat hij zich ook als demissionair minister ‘keihard zal blijven inzetten om Nederland te voorzien van nieuwe energie’.

Tot september 2024

Als de klimaataanpak ‘controversieel’ wordt verklaard, kan het dossier lang stil komen te liggen. De Kiesraad en de VNG laten weten niet voor de tweede helft van november klaar te zijn voor nieuwe verkiezingen. Wat de uitkomst daarvan zal zijn, is koffiedik kijken. Gezien de politieke verhoudingen lijkt het hoe dan ook geen eenvoudige formatie te gaan worden. Stel dat de formatie van een nieuw kabinet net zo lang duurt als de formatie van Rutte IV, dan zou de klimaataanpak tot half september 2024 stil kunnen liggen.