Betere controle op waterbedrijven nodig

Met dit pleidooi reageren de consumentenorganisaties van waterverbruikers op de prijsdaling van 2 cent per kubieke meter die de waterleidingbedrijven deze week bekend maakten. Branchevereniging VEWIN zegt dat de daling vooral te wijten is aan een verbeterde efficiëntie in de sector.

‘We leggen al 10 jaar lang de werkwijze van alle bedrijven naast elkaar. Door deze vergelijking wordt de meest effectieve manier van produceren uiteindelijk als vanzelf de standaard en dat betaalt zich nu uit in lagere tarieven, aldus woordvoerder Arjen Elsemulder.

Maar de consumentenorganisaties vermoeden een andere oorzaak achter de verlaagde tarieven. ‘We zien dat de grootste dalers de bedrijven zijn die vorig jaar negatief in het nieuws kwamen wegens enorme winsten. Blijkbaar zijn ze geschrokken van de commotie en worden nu de tarieven op een redelijker peil vastgesteld’, stelt Henk Brons van de vereniging VEMW.

Deze belangenorganisatie vertegenwoordigt de zakelijke watergebruikers, zoals ziekenhuizen en industrie, en trekt in dit dossier samen op met de Vereniging Eigen Huis en de Consumentenbond. Deze twee organisaties komen op voor de belangen van de gewone burger die water verbruikt.

Elsemulder van de VEWIN ontkent elk verband tussen de publiciteit van vorig jaar en de prijsdaling van nu. Ik geloof niet dat de bedrijven zich bij hun tariefstelling laten leiden door toevalligheden als wat er in de publiciteit komt’

Ondanks de gemiddelde daling spreekt Brons toch van een voortdurende situatie waarin verkapt belasting wordt geheven: de winsten van de waterleidingbedrijven worden als dividend aan de aandeelhouders uitgekeerd. ‘En dat zijn de gemeenten en de provincies. Die gebruiken het geld voor allerlei zaken waar de waterconsument het niet voor betaald heeft.’

Wat de consumentenorganisaties vooral steekt is dat de leveranciers een monopoliepositie hebben en dus de tarieven naar believen kunnen vaststellen: In een gemonopoliseerde markt dient onafhankelijk toezicht te zijn. Dat zou een speciale waterkamer binnen de NMa heel goed kunnen doen, aldus Brons.

Ondanks de gemiddelde daling zijn er ook waterleidingbedrijven die hun prijs voor 2008 juiste hebben verhoogd. In Groningen en Brabant betaalt de verbruiker respectievelijk 2 en 3 cent meer per kuub, terwijl ook in Utrecht het tarief stijgt.

De oorzaak hiervoor kan volgens Elsemulder per bedrijf verschillen, maar ligt veelal in de naweeën van een fusie of andere reorganisatie. ‘Die kosten vaak eerst even wat geld, maar betalen zichzelf later terug. Hierdoor zullen de tarieven dan weer kunnen zakken’.