Benchmark moet woonlasten matigen

Vanaf 2020 wordt een benchmark woonlasten ingevoerd om jaarlijks de ontwikkeling van lokale lasten inzichtelijker te maken en een gematigde lastenontwikkeling te borgen. Dat hebben het rijk en de VNG afgesproken. De afspraak dat de lokale lastenontwikkeling jaarlijks met de macronorm onroerend zaakbelasting (ozb) wordt gemonitord is daarmee van de baan. 

Macronorm geen effectief instrument
Die macronorm stamt uit 2007 en bepaalt de maximale jaarlijkse stijging van ozb-opbrengsten van alle gemeenten samen. In 2014 bleek dat dit geen effectief instrument is, omdat de norm niet aan gematigde lastenontwikkeling bijdroeg. De besluitvorming over die tarieven is namelijk in de eerste plaats gebaseerd op lokale afwegingen.

Meer vergelijkingen
De benchmark vergelijkt naast de ozb ook de riool- en afvalstoffenheffing en geeft een vergelijking van de gemeentelijke woonlasten en de gemeentelijke tariefontwikkeling per provincie, net als de landelijke en provinciale gemiddelden. Dat maakt de onderlinge verschillen tussen gemeenten nog inzichtelijker. Binnen een provincie is er een vergelijking te zien van de tariefswijzigingen per gemeente en het opgetelde bedrag van de drie heffingen per gemeente.

Betere onderbouwing
Volgens de partijen past de invoering van de benchmark goed in de beleidsvrijheid van gemeenten op lokale heffingen en stimuleert het ook het lokale debat over de ontwikkeling van de autonome keuzes over de heffingen. Gemeenten zijn er nu al toe verplicht, maar moeten vanaf 2020 de lastenontwikkeling in hun begroting nog beter onderbouwen.

Gematigde lastenontwikkeling borgen
De partijen wijzen erop dat sinds 2007 de vergelijking van lokale lasten tussen gemeenten beter mogelijk is door die wettelijke verplichting en de jaarlijkse Atlas van de lokale heffingen van het COELO. Met de geïntroduceerde vergelijking en de versteviging van het lokale debat moet de benchmark een effectiever instrument zijn om de gematigde lastenontwikkeling te borgen.