Alle zeilen bij voor windenergie op land

Tergend langzaam voltrekt zich de ambitieuze opgave om 6000 MW windenergie op land te bouwen. Uit de vandaag verschenen monitor wind op land blijkt dat er in 2016 347 MW is bijgekomen ten opzichte van 2015. In totaal stond er eind 2016 3297 MW aan productief vermogen, aldus de monitor, ofwel 55 procent van de opgave.  

1000 MW ontbreekt
De monitor, die elk jaar wordt opgesteld door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), brengt ook de verwachting voor 2020 in kaart. Over vier jaar is het 'vrijwel zeker' dat er 4576 MW en 'aannemelijk' dat er 4907 MW is werking is. Als dat laatste het geval zou zijn, is 82 procent van de doelstelling gerealiseerd. Maar ruim 1000 MW ontbreekt dan nog.

Vertraging

De oorzaak van de vertraging ligt niet alleen in de veel beschreven windprojecten met gebrek aan draagvlak, protesten en procedures bij omwonenden, signaleert de monitor. Ook de nationale risicozonering, de maximale molenhoogten nabij luchthavens en de verstorende werking van windmolens in de buurt van de radars bij militaire luchtmachtbases spelen de realisering van windenergie op land parten, zo blijkt. 

Versnellen
De helft van de opgave wordt gerealiseerd in Flevoland. Uit de monitor blijkt ook dat bij de provincies Zuid-Holland, Brabant, Utrecht en Limburg een groot deel van de opgave zich nog in het voortraject bevindt. Demissionair Minister van Economische Zaken Henk Kamp constateert niettemin commitment bij de provincies en gemeenten om de doelstelling te halen. Kamp gaat in overleg met de probleemprovincies om 'de realisatie te versnellen en waar ik kan helpen knelpunten op te lossen.'

Geen verwijten
'Ik had gehoopt dat we verder waren', reageert Jan-Jacob van Dijk (CDA), gedeputeerde van Gelderland en namens het IPO lid van het kernteam 'wind op land.' Hij hoopt dat het Rijk nu snel in actie komt om de belemmeringen rond het vliegverkeer weg te nemen. 'Radarposten kunnen verplaatst worden naar locaties die ongeschikt zijn voor windmolens. En bij Zwolle ligt een prima locatie voor windenergie op een aanvliegroute voor militaire vliegtuigen die al 15 jaar niet meer wordt gebruikt', aldus Van Dijk, die het Rijk evenwel 'niets verwijt.'

Overrulen

De gedeputeerde is gegeven de Elektriciteitswet gehouden besluiten uit te voeren en met een zogeheten provinciaal inpassingsplan tegendraadse gemeenteraden te overrulen. 'Zoiets moet ik doen in Zevenaar voor een parkje 12 MW van vier molens en in Zaltbommel zelfs voor een parkje van 9 MW voor 3 molens. Het is niet leuk om te doen, maar het moet. Ik besef me dat ik daarmee wind zaai, maar orkanen oogst.'

Appeltaart

Gelderland probeert onder meer met 'appeltaartgesprekken' bewoners in gemeenten te betrekken bij de planvorming en locatiekeuze. Dat gebeurt, zoals eerder gemeld in Binnenlands Bestuur, ook in de provincie Drenthe. 'Dan gaat het over meer dan een molen vijf meter verplaatst zien te krijgen.' Het is jammer dat we ons hebben vastgelegd op een strikte verdeelsleutel met zoveel MW wind hier en zoveel MW daar, aldus Van Dijk. 'Het was beter geweest als er per regio duurzaamheidsdoelen waren vastgelegd en CO2-emissiereductie. Dan had de regio de vrijheid om te kijken hoeveel mogelijk is met energiebesparing, zonne- energie en windenergie.'

Klimaat wacht niet
Stichting Natuur en Milieu en de Nederlandse Windenergie Associatie (NWEA) achten het steeds onwaarschijnlijker dat de doelstelling van 6000 MW op land in 2020 wordt gehaald, zo laten zij in een reactie weten. 'We kunnen ons geen vertraging veroorloven, want het klimaat wacht niet', zegt Geertje van Hooijdonk, directeur a.i. bij Natuur en Milieu. 

Lichtpuntje
Er is ook een lichtpuntje in de Monitor. Pal na de deadline van 31 december 2016 werd bekend dat langs de A16 100 MW aan windmolens in procedure gaat, en nog twee projecten van elk 50 MW. Die zitten al in de knip voor de monitor van 2017.