EP wil actie tegen woningnood

De Europese Unie moet in actie komen tegen woningnood en dakloosheid. Dat vraagt het Europees Parlement aan Eurocommissaris Nicolas Schmit. Die komt, zo belooft hij, binnen een jaar met een alomvattend plan.

Op Europese schaal is de wooncrisis enorm. Maar een aanpak moet met de lidstaten en de lokale overheden vorm krijgen, daarover is men het in Straatsburg eens.

Op straat
De cijfers duiden op schokkende Europese problematiek. Niemand weet hoeveel daklozen er precies zijn, er zijn geen officiële cijfers van, aldus Schmit. Hij noemde gisteren in het Europees Parlement schattingen van 3 miljoen woninglozen en 400.000 mensen die dagelijks op straat slapen.

Oorzaak: het woonbeleid van de lidstaten, die in overgrote meerderheid de woningmarkten hebben geliberaliseerd. En die markt sluit mensen uit, zoals in Griekenland waar vorig jaar 120.000 executieveilingen waren, zeggen Europarlementariërs. De Duitse christendemocraat Dennis Radtke voegde aan die schokkende cijfers toe dat 17 miljoen mensen in de Europese Unie hun huis niet kunnen verwarmen.

Winstbejag
Ook in Nederland is een grote wooncrisis: er zijn 100.000 sociale huurwoningen minder dan 5 jaar geleden. Het aantal daklozen is in 10 jaar tijd verdubbeld. De opvang voor daklozen zit overal overvol. ´De armsten worden het eerst en het hardst geraakt´, aldus GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak. Zij hoopt dat de Europese Unie wel de speculatie en winstbejag op woningmarkt aan banden legt, iets dat Nederland volgens haar nalaat.

Schmit roept op tot een ‘leidraad’ om de kwestie gezamenlijk aan te pakken. Volgens hem wordt er onder andere te weinig geïnvesteerd in nieuwe huizen. Van Sparrentak: ´Hij gaat niet in op het neoliberale beleid waardoor private investeerders de macht hebben overgenomen. En ook niet op Europese staatssteunregels die het bijvoorbeeld in Nederland moeilijk maken om te investeren in middensegmentwoningen.´

Minder streng
Overigens stelde de Tweede kamer vorige maand vast dat de corporaties in 2018 nog geen 400 middensegmentwoningen bouwden. Oorzaak: procedureproblemen zoals de verplichte markttoets die gemeenten moeten doen als een corporatie middenhuurwoningen wil bouwen. Gemeenten moeten dan wettelijk onderzoeken of een marktpartij het ook wil. Ook ziet de Kamer de verhuurdersheffing van 1,7 miljard euro die alleen corporatiehuurders moeten ophoesten als een belemmering.

Volgens Agnes Jongerius (PvdA) heeft Nederland ook eigen verantwoordelijkheid. Zo heeft Nederland de inkomensgrens van 41.000 euro verkeerd geïnterpreteerd, waardoor mensen met een hoger inkomen niet voor een sociale huurwoning in aanmerking komen. Voor alleenstaanden wil het kabinet een nog lagere inkomensgrens waardoor die nog sneller buiten de boot vallen. Jongerius: ´Dakloosheid is een groot probleem, gebrek aan betaalbare huisvesting de oorzaak.´

Ze is blij dat Schmit ook erkent dat de wooncrisis in Europa de regel is en geen uitzondering. ´Maar zolang de lidstaten niet meewerken, kan Schmit maar beperkt ingrijpen´, stelt ze. ´Het rijk kan het voortouw nemen door Europese regels minder streng te interpreteren en te implementeren.´