Gemeenteraad Zevenaar bekrachtigt geheimhouding

De gemeenteraad van Zevenaar heeft deze week de geheimhouding bekrachtigd op documenten van de raadsenquêtecommissie P&O die de commissie zelf al voor 75 jaar geheim had verklaard. De rechter vond eerder deze maand dat de commissie daar niet toe bevoegd was. Na enkele Woo-verzoeken moest de raad geheimhouding opnieuw bekrachtigen en deed dat zonder veel discussie.

Enquêtecommissie

De gemeenteraad had vorig jaar besloten om opgelegde beperkingen aan de openbaarheid van een aantal documenten geheel of gedeeltelijk op te heffen en het college nam dat besluit destijds over. Voor alle overige documenten geldt ‘dat de eerder opgelegde openbaarheidsbeperkingen in stand zullen blijven en er voor enkele documenten sprake zal zijn van vernietiging’. Dat proces is al in gang gezet door het college en belanghebbenden zijn al uitgenodigd om een zienswijze erop in te dienen. Eind juni besloot de rechtbank Gelderland echter dat de enquêtecommissie zelf niet bevoegd was om geheimhouding op te leggen. Iedereen zou de stukken in mogen zien. Alleen het college was als ‘zorgdrager’ bevoegd om geheimhouding op te leggen. Die zou dan eerst de enquêtecommissie moeten horen en als die niet meer bestaat diens rechtsopvolger: de gemeenteraad. De gemeente besloot alvast in hoger beroep te gaan en een voorlopige voorziening aan te vragen.

Geheimhouding

Over de uitspraak van de rechter werd in het raadsdebat van deze week helemaal niet gerept. Omdat in enkele Woo-verzoeken werd gevraagd om opheffing van de geheimhouding op alle stukken moest de gemeenteraad een nieuw besluit nemen over de geheimhouding op alle stukken. Duidelijk was tijdens de behandeling in de raad dat niet ieder (nieuw) raadslid op de hoogte was van het dossier. Men wilde echter niet dat afspraken over geheimhouding die destijds zijn gemaakt met mensen die zijn verhoord nu met voeten worden getreden. Ook wilde de raadsleden het herbeoordelingsproces van het college over de al dan niet geheimhouding op bepaalde stukken niet doorkruizen. Daarmee was het onderwerp eigenlijk binnen twintig minuten behandeld en de geheimhouding bekrachtigd.

Archiefwet

Op zijn weblog wijst belanghebbende Paul Kemperman erop dat het college in de beantwoording van vragen van VVD-raadslid Peter Vos zijn boekje te buiten gaat. ‘Zij (het college, WB) vinden dat ze de Algemene wet bestuursrecht niet hoeven na te leven omdat ze bezig zijn met een uitzonderlijk proces en de wet niet aangeeft hoe dat proces vormgegeven moet worden.’ Het gaat over het inzageproces van de enquêtestukken, waarin expliciet staat dat raadsleden de stukken niet mogen inzien. Het college wijst erop dat die al eerder gelegenheid hebben gehad om de stukken in te zien. Volgens Kemperman handelt het college hiermee in strijd met de Archiefwet en de algemene wet bestuursrecht. Hij wijst erop dat het college nog steeds ‘bewerkingen’ uitvoert op stukken die vijf jaar geleden al definitief naar het archief zijn gebracht. ‘De Archiefwet 1995 en de daarop gebaseerde gerechtelijke uitspraken geven exact aan hoe zo’n proces vormgegeven moet worden. Het is namelijk verboden.’

Veelschrijvers

Kemperman is een van de veelschrijvers die de gemeente Zevenaar herbergt. Het CDA wilde van burgemeester Lucien van Riswijk weten hoeveel veelschrijvers er nu eigenlijk zijn in Zevenaar. Het blijkt om ongeveer vier personen te gaan. Een ervan was in 2020 goed voor 264 documenten en in 2021 voor 253 documenten. ‘Dat is bijna iedere werkdag een brief, verzoek of bezwaar. Vanaf dat hij is gestart zijn het er 850.’ De precieze kosten voor de gemeente weet Van Riswijk niet, maar hij wijst er wel op dat er 2 fte extra zijn aangenomen op juridische zaken. ‘Een groot deel van deze activiteiten ligt daaraan ten grondslag. Daar zitten wel degelijk de meerkosten.’

Misbruik van recht

Er ligt veelal een dispuut met de gemeente aan de basis van de brieven, vertelt Van Riswijk. Het college respecteert het recht om deze brieven te sturen en probeert ‘zo zuiver mogelijk te voldoen aan de wettelijke regelgeving door documenten te verstrekken’. ‘Maar bij twee personen is wel het punt bereikt dat aannemelijk gemaakt is dat sprake is van misbruik van recht.’ In één geval (Kemperman, WB) is dat tot de hoogste rechter doorgegaan en daar heeft de gemeente gelijk gekregen. ‘De ander is in een procedure op weg naar hoogste rechter.’ Als de rechter zegt dat deze personen dit mogen doen, dan moet de gemeente daarmee omgaan, ‘maar er is wel een grens aan de belasting van de gemeentelijke organisatie en dat ligt bij deze twee personen evident op tafel.’

Gesprek

In de vergadering stemde de gehele raad in met een motie van SP en VVD om richtlijnen op te stellen voor veelschrijvers. Daarbij werd opgemerkt dat de portefeuillehouder ook wel wat opener mag zijn over de processen die de gemeente rond de veelschrijvers voert en de mogelijkheid van een gesprek of mediation ook moet worden benut. VVD-raadslid Peter Vos wil ook opnemen in de richtlijnen dat het college of de gemeenteraad in gesprek gaat met een veelschrijver over zijn beweegredenen. Die suggestie neemt burgemeester Van Riswijk mee. ‘Het is goed om het probleem achter het probleem boven tafel te krijgen.’