Rechter wijst rente saneringskrediet af

De Rechtbank Midden-Nederland heeft in een zaak geoordeeld dat de verstrekking van een saneringskrediet door de Gemeentelijke Kredietbank (GKB) geldt als een reguliere consumentenkredietovereenkomst. De rechter besloot de kredietovereenkomst te vernietigen en alle reeds betaalde rente in mindering te brengen op de openstaande schuld.

Saneringskrediet

Jurist André Moerman schrijft over de zaak op zijn website schuldinfo.nl. In dit geval ging het om een persoon met schulden ten hoogte van ruim 16 duizend euro. De GKB heeft via een saneringskrediet die schulden overgenomen. Dat betekent in de praktijk dat de schuldenaar niet meer bij verschillende partijen een bedrag open heeft staan, maar enkel nog bij de gemeente via de GKB. De sociale bank vroeg voor het overnemen van de schulden in dit geval een rentepercentage van 9,6 procent per jaar.

Restschuld

De schuldenaar zou het bedrag in 31 maandelijkse termijnen terugbetalen, zo blijkt uit het vonnis. Echter stond na de looptijd nog ruim 5 duizend euro open. Hierop besloot de GKB om te dagvaarden, met als doel om het resterende bedrag toch terug te vorderen. Hoewel de GKB en de schuldenaar inmiddels onderling tot een overeenkomst waren gekomen om het resterende bedrag in termijnen alsnog terug te betalen, besloot de rechter uiteindelijk anders.

Consumentenbeschermende bepalingen

Op kredietovereenkomsten tussen een kredietverstrekker en een consument zijn in de regel namelijk consumentenbeschermende bepalingen van toepassing. Zo is er sprake van een informatieplicht en moet er een kredietwaardigheidstoets plaatsvinden. Daarmee wordt beoogd het risico op terugbetalingsproblemen te beperken. In de wet zijn enkele uitzonderingen opgenomen van kredieten waarvoor minder consumentenbescherming nodig wordt geacht, bijvoorbeeld bij kredieten waarbij de consument minder financieel risico loopt.

Niet commercieel?

De GKB heeft in haar dagvaarding gesteld dat de kredietovereenkomst die zij met de gedaagde partij heeft gesloten geen consumentenkredietovereenkomst is, omdat het krediet is verstrekt in het kader van door de overheid gefinancierde schuldhulpverlening zonder zakelijk winstoogmerk. Zij heeft erop gewezen dat zijzelf geen commerciële kredietverschaffer met winstoogmerk is, maar een publiekrechtelijke rechtspersoon, belast met de uitoefening van een door de rijksoverheid opgelegde taak. De schuldenaar is op zijn beurt volgens de GKB geen reguliere consument die de mogelijkheid heeft om tussen verschillende kredietverstrekkers te kiezen.

Overeenkomst vernietigd

De kantonrechter gaat niet mee in deze redenering. De gevraagde rente is marktconform en de GKB kan niet aantonen dat de overeenkomst op andere punten dan de rente gunstigere voorwaarden kent dan een gebruikelijke consumentenkredietovereenkomst. Er is daarom sprake van een reguliere consumentenkredietovereenkomst waarop de normaal geldende consumentenbeschermende regels van toepassing zijn, waaronder de informatieplicht. De GKB heeft echter niet alle informatie die de wet vereist naar de schuldenaar gestuurd. Daarom vernietigt de rechter de kredietovereenkomst.

Geen rente

Dat betekent dat de schuldenaar de door de GKB verstrekte gelden van ruim 16 duizend euro moet terugbetalen. Een groot deel daarvan is reeds betaald, er stond immers nog een bedrag van iets meer dan 5 duizend euro open. Daarbij komt dat omdat de overeenkomst is vernietigd, er geen rente aan de GKB betaald had mogen worden. Alle rente die al wel betaald is door de schuldenaar moet daarom worden afgetrokken van de oorspronkelijke schuld.

Tegen het licht houden

In toevoeging op het bovenstaande schrijft de rechter in het vonnis tevens dat wanneer het oordeel was geweest dat er geen sprake was van een consumentenovereenkomst de uitkomst gelijk was gebleven. In dat geval zou een rentepercentage van 9,6 procent namelijk oneerlijk hoog zijn geweest, met inachtneming van het gebrek aan wettelijke waarborgen dat door het ontbreken van een consumentenkredietovereenkomst was ontstaan. Ook dan had de rechter het rentebeding vernietigd. 'Gemeenten en gemeentelijke kredietbanken doen er verstandig aan de wijze waarop een saneringskrediet wordt verstrekt goed tegen het licht te houden', aldus Moorman.