Corrupte ambtenaren leveren paspoorten aan criminelen

Het lukt corrupte ambtenaren, dankzij hun kennis van het gemeentelijke proces, om paspoorten valselijk uit te geven in ruil voor geld. Het gaat om een beperkt aantal ambtenaren maar zij vormen onderdeel van een structureel probleem bij paspoortverstrekking, laat staatssecretaris Van Huffelen (Digitalisering, D66) weten. Ze stelt aanvullende maatregelen voor.

‘Inmiddels zijn tientallen gevallen van onrechtmatig verkregen identiteitsbewijzen onderkend en het vermoeden is dat dit aantal waarschijnlijk nog zal oplopen, schrijft de staatssecretaris. De corrupte ambtenaren weten hoe ze valse identiteitsgegevens moeten invoeren en pasfoto’s met een gelijkenis moeten gebruiken. ‘Met een op deze manier verkregen paspoort kan een crimineel bijvoorbeeld de grens over en buiten het bereik van politie en justitie doorgaan met criminele activiteiten.’

Fraude en afwijkingen

De bevindingen komen uit strafrechtelijke onderzoeken en de staatssecretaris kan er vanwege het vertrouwelijke karakter niet verder op ingaan. Behalve corruptie zijn er ook afwijkingen in de procedures, zoals het goedkeuren van een foto terwijl het systeem die afkeurt. Er waren al signalen van fraude en afwijkingen, maar die werden als incidenten beschouwd. Door de huidige informatie blijkt ‘dat er structurele problemen in het stelsel van de verstrekking van paspoorten zitten.’

De nieuwe maatregelen die Van Huffelen voorstelt zijn het nagaan van de verantwoordelijkheidsverdeling, een aanscherping van het toezicht (en nagaan of de huidige zelfevaluatie voldoende is) en een onafhankelijk onderzoek naar de Nederlandse praktijk op basis van de richtlijnen van de Internationale Burgerluchtvaartorganisatie ICAO. Er lopen al acties, zoals een analyse van incorrecte gegevens en het certificeren van personeel.

De staatssecretaris verwacht op de korte termijn winst te behalen met voorlichting en technische aanpassingen en op de middellange termijn met bijvoorbeeld certificering. Ze ziet verder ‘dat gemeenten hun taken in moeilijke omstandigheden moeten uitvoeren’, waarbij ze doelt op de drukte, de coronacrisis en de Oekraïense vluchtelingen.