Witte Pieten

Toen later weer een lening nodig was, kon hij ook de benodigde 1500 gulden met één telefoontje regelen, terug te betalen in 16 maanden van 100 gulden. De rente was flink lager dan bij de eerste lening omdat die zo keurig was afgelost.

Een andere kennis werkte er een tijdje. Na een interne opleiding leende ze telefonische aanvragers via korte gesprekken geld uit. Steeds vaker ook redelijk tot goed verdienende aanvragers met twee inkomens, al gooide de kredietbewaker in Tiel weleens roet in het eten. Maar om een auto te financieren, een keuken, badkamer of verre reis – Dirks dochters werkten snel de leningaanvragen af.

Wat haar verbaasde, was het gemak waarmee ook aanvullende producten konden worden meeverkocht. Zoals een ‘terugbetalingsverzekering’ met hoge premie en in hoogte en tijdsduur heel bescheiden uitkering – het was alsof je mayonaise op de friet aanbood, slagroom op de chocomel. ‘Graag’, zeiden de meeste mensen. Dat nu een einde komt aan deze praktijken stemt me daarom noch negatief noch hoopvol.

Grootbanken en nieuwe toetreders hebben in concurrentie met de DSB ook een snelgeldkanaal gecreëerd. En helaas, ook zij halen tot 40 procent op bij koopsomproducten. Ook zij trekken nieuwe klanten aan met schijnbaar aantrekkelijke spaarproducten – waarbij de rente snel terugzakt, waarna ze een nieuw fopspaarvarken op de markt brengen.

Naast en na Dirk ontstaan steeds weer nieuwe financiële goochelaars die naar men later zal zeggen de mensen belazeren. Moeten daarom Bos, Wellink, Lakeman, de media of wie dan ook de zwarte piet krijgen? Wie de kluit belazert, moet worden aangepakt. Maar wie maximale ruimte zoekt voor handel binnen de bandbreedte van de wet, zoals Dirk en anderen deden en doen, moet niet door de overheden worden gecorrigeerd, maar liefst door andere krachten.

Door onthullende journalistiek, een scherpe Consumentenbond en financiële Ombudsman, door concurrerende aanbieders. En het allermooist, door een kritische bejegening van potentiële klanten. Dirk ging uiteindelijk immers niet ten onder door Bos of Wellink, maar doordat zijn bank het vertrouwen verloor van de eigen klanten die hun tegoeden opnamen. En zo hoort het te gaan. Betrokkenen verdienen daarom de witte piet.

Wellink die de DSB op de huid zat, Bos die niet over de brug kwam met belastinggeld, zelfs Dirks partijgenoot Balkenende die de man die hij een klein jaar geleden nog een ‘voorbeeld voor ons allemaal’ noemde terecht overliet aan de vrije krachten. Jammer voor Dirk, zijn medewerkers en geldverstrekkers, maar zo hoort het te gaan. De consument wordt er beter en hopelijk scherper van. Al is het maar voor even.