BNG merkt 'weinig tot niets' van verlies AAA-status

De Bank Nederlandse Gemeenten zegt in de praktijk ‘weinig tot niets’ te merken van de verlaging van de kredietstatus van AAA naar AA+. Op de (internationale) geldmarkt betaalt de BNG Bank nog evenveel rente als voor de afwaardering door ratingbureau S&P.

Eind november heeft Standard & Poor’s (S&P) de lange termijn rating van de Staat der Nederlanden verlaagd van AAA naar AA+. In navolging daarvan zijn begin december ook de ratings van BNG Bank en de Nederlandse Waterschapsbank (NWB) neerwaarts bijgesteld.

Aan gemeenten hoeft BNG niets extra's door te berekenen

‘In theorie zou je na zo’n statusverlaging hogere prijzen voor het lenen van geld verwachten’, zegt woordvoerder Aart Rietveld. ‘De afgelopen dagen hebben we zeer nauwlettend gevolg wat er gebeurde. Wel, in de praktijk merken we van weinig tot niets dat we hogere prijzen moeten betalen.’ Dat betekent volgens de bank dat klanten – meest gemeenten – niets van de afwaardering zullen merken. ‘Als wij geen hogere prijzen hoeven te betalen, hoeven we ook niets door te berekenen’, aldus Rietveld.

Verlengstuk overheid

Als verklaring voor de afwaardering geeft S&P aan dat er een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid is dat BNG en NWB op buitengewone regeringssteun kan rekenen bij financiële problemen. Als gevolg daarvan is de rating van de banken gelijk gesteld aan die van de Nederlandse Staat. Beide banken hebben volgens S&P ‘een cruciale rol’ binnen de Nederlandse publieke sector en een nauwe band met de overheid. Daardoor worden ze als verlengstuk van diezelfde overheid gezien.

De matige groeiverwachtingen zijn in combinatie met de oplopende staatsschuld de voornaamste reden voor het verlies van de Nederlandse triple-A-status bij S&P. Andere rating agencies, die van Moody’s en Fitch, handhaven voorlopig hun rating op triple A voor beide banken, maar geven er wel een negatieve outlook bij.

AAA-status van levensbelang

Mede door de hoge AAA rating heeft BNG Bank altijd tegen scherpe voorwaarden geld kunnen aantrekken op de internationale geld- en kapitaalmarkten. Aan de hand van de rating kan de geldgever namelijk afleiden hoe financieel solide de geldnemer is. Hoe hoger de rating, hoe lager het risico voor de geldverstrekker en dus hoe goedkoper de lening voor de geldnemer. Voormalig BNG-bestuursvoorzitter Pim Vermeulen zei in een interview met Binnenlands Bestuur tien jaar geleden enorm te hechten aan de AAA-status en dat behoud ervan ‘van levensbelang’ is. ‘Juist omdat wij zo'n hoge rating hebben, kunnen wij tegen voordelige tarieven geld aantrekken op de kapitaalmarkt. Daarom zijn wij voor gemeenten zo interessant’, aldus Vermeulen toen. Een lagere rating betekende volgens hem automatisch dat de BNG duurder uit is op de kapitaalmarkt. ‘Op de achterkant van een sigarendoos valt te becijferen wat het oplopen van de rente met een tiende procent doet. Als we uitgaan van een totale schuld van de publieke sector van 150 miljard euro, en wij hebben daar als BNG 65 miljard euro van, gaat het dus over honderden miljoenen euro’s extra per jaar.’

Groep instellingen met hoogste status uitgedund

Volgens Rietveld is de wereld van toen een andere dan die van nu. ‘Onvergelijkbaar. Het belang van een AAA-status was toen groter, omdat de groep instellingen met zo’n status veel groter was. Intussen zijn veel instellingen van die AAA-lijst verdwenen, mede als gevolg van interne oorzaken. Daardoor is de spoeling dunner’, zegt hij. De lagere rating voor BNG is bovendien niet een gevolg van interne problemen op de bank, maar vloeit voort uit de lagere rating voor Nederland. ‘Wij kunnen nu eenmaal niet hoger dan Nederland staan.’