Toeslagenaffaire

Hoewel ze wist dat ze ongelijk had. De belastingdienst verloor de processen bij de rechtbanken, verloor het hoger beroep bij het gerechtshoven, en verloor bij de Hoge Raad. De belastingdienst kon namelijk gemakkelijk jarenlang doorprocederen maar veel onschuldige gezinnen hielden dat niet vol. Zo heeft de belastingdienst tientallen miljoenen euro’s toeslagen niet uitgekeerd aan mensen die daar wel recht op hadden. 

Diezelfde belastingdienst moet aan de gemeenten de betaalde btw vergoeden uit het btw-compensatiefonds. Pikant detail: de staatssecretaris van financiën is zowel de baas van de belastingdienst als de beheerder van het gemeentefonds. Althans tot dit jaar – u kent vast de afloop van de toeslagenaffaire. Zou de belastingdienst de gemeenten beter behandelen dan onschuldige gezinnen? Of net zo slecht?

Het btw-compensatiefonds is in 2003 ingesteld. Omdat de gemeentelijke sociale diensten meer dan 40 miljoen euro per jaar aan btw betaalden, haalde de staatssecretaris van financiën dat bedrag uit het gemeentefonds. Dat zouden de gemeenten voortaan via het btw-compensatiefonds van de belastingdienst krijgen. En wat zei vervolgens de belastingdienst? Die wilde een deel van de btw van de sociale diensten niet teruggeven.

Dus de staatssecretaris van financiën zegt dat ze die btw wel moeten krijgen en haalt het geld uit het gemeentefonds, en zijn belastingdienst weigert vervolgens die btw aan de gemeenten te geven. De belastingdienst wist dat ze ongelijk had. Maar veel gemeenten hebben het toch geaccepteerd. Zijn niet naar de rechter gestapt. Hebben zich erbij neergelegd. Maar gelukkig niet allemaal.

Gemeenten kunnen namelijk ook jarenlang doorprocederen. De belastingdienst verloor het proces hierover bij de rechtbank, verloor het hoger beroep bij het gerechtshof. En vorige maand ook bij de Hoge Raad. Mensen meer belasting laten betalen dan ze volgens de wet moeten, of minder toeslagen geven, heet knevelarij. Staat in het Wetboek van Strafrecht. Het is een misdrijf. Erger, een ambtsmisdrijf. Voor de belastingdienstambtenaren dreigt zes jaar celstraf. Gemeenten minder geven dan waar ze recht op hebben, is net zo fout. Waarom staat daar geen straf op? Waarom is dat geen ambtsmisdrijf?