Kantoor dicht om energie te besparen

Om energie te besparen houdt de Algemene Rekenkamer sinds drie maanden op vrijdag de deuren dicht voor eigen personeel én bezoekers. Ook in sommige gemeentehuizen gaan licht en verwarming om diezelfde reden tijdelijk uit.

De maatregel van de Algemene Rekenkamer om halverwege oktober over te gaan tot vrijdagsluiting van het kantoor aan de Lange Voorhout in Den Haag betreft een experiment dat eind deze winter wordt volgehouden. Dan wordt bekeken wat zo’n sluiting daadwerkelijk aan energiebesparing oplevert, of het is bevallen en of er een vervolg aan moet worden gegeven. De gedachte is dat het 15 procent zou schelen aan energieverbruik, dat wil zeggen in de donkere en koudere maanden.

Er is volgens Joost Aerts van de Algemene Rekenkamer bewust gekozen voor de vrijdag, omdat het de meest logische werkdag is om uit energiebesparingsoogpunt het kantoor te sluiten. Die dag gaat vooraf aan het weekend waarin het kantoor van de Rekenkamer toch is gesloten. ‘En vrijdag is de werkdag is waarop het kantoor al door relatief weinig medewerkers wordt gebruikt. Zeker sinds corona, dat het hybride werken een boost heeft gegeven.

Die medewerkers – meest onderzoekers – die op vrijdag toch willen of moeten werken, mogen dat vanuit thuis doen of een bureau zoeken op een ministerie’, zegt hij. Die werkplekken op ministeries zijn er nog, maar dik gezaaid zijn ze niet. In het verleden wel, toen had de Algemene Rekenkamer op zowat elk ministerie een eigen plek. ‘De meeste daarvan zijn in de loop der jaren echter wegbezuinigd’, aldus Aerts. Vrijwel iedereen werkt in het eigen kantoor aan de Lange Voorhout.

Vraag is of andere overheidsinstellingen de maatregel van de Algemene Rekenkamer hebben gekopieerd of overwegen dat te doen. Het Rijksvastgoedbedrijf kan daar desgevraagd geen voorbeelden van noemen en verwijst naar het ministerie van Binnenlandse Zaken. Daar zetelt de Interdepartementale Commissie Bedrijfsvoering Rijksdienst (ICBR), die staat voor ‘het rijksbreed sturen op een doelmatige en doeltreffende bedrijfsvoering.’ Plaatsvervangend secretarissen- generaal stemmen in die commissie af over bedrijfsvoeringskwesties. Ze hebben onder meer de variant vrijdagsluiting voor energiebesparing besproken. Maar het ICBR laat weten dat er op dit moment geen organisaties te kennen die op vrijdag de kantoren gesloten houden of concrete plannen daarvoor hebben.

Tijdelijke sluiting

In sommige gemeenten worden nog ingrijpendere maatregelen genomen. Zo is het gemeentehuis in het Groningse Grootegast van 1 januari tot 1 mei 2023 dicht om energie te besparen. De ambtenaren worden verdeeld over de locaties van de gemeente Westerkwartier over de kernen Zuidhorn, Leek en Marum. In het voorjaar wordt vervolgens de tijdelijke sluiting geëvalueerd. Daaruit moet dan blijken of de locatie Grootegast weer open gaat of definitief wordt gesloten. Volgens de planning van de gemeente zou de locatie Grootegast pas in 2026 – samen met de locatie Marum – worden verlaten. De locatie Leek wacht dat lot al in 2024. Begin 2026 zou het gros van de ambtenaren vanuit de locatie Zuidhorn moeten gaan werken.

Ook in Boxmeer is het gemeentehuis op 1 januari dichtggegaan om energie te besparen. Het gebouw zou eigenlijk pas in april volgend jaar dichtgaan in verband met een grootscheepse verbouwing. Die is nodig om de ambtenaren van de nieuw gevormde gemeente Land van Cuijk erin kwijt te kunnen.

De baliefunctie van de afdeling burgerzaken in Boxmeer zou aanvankelijk tot de aanvang van de verbouwing open blijven, maar de energiekosten die dat met zich meebrengt – het warm houden van het gemeentehuis – vindt het college van burgemeester en wethouders te hoog. Inwoners van de Brabantse gemeente zijn voor bijvoorbeeld een paspoort of rijbewijs voorlopig op Cuijk aangewezen.