Slechte omgangsvormen

Er dreigt een tekort van bijna een half miljard. Maar Dijsselbloem is onverbiddelijk: ‘Er kan nu niet vooruit worden gelopen op de voorjaarsbesluitvorming of op omvang. Bij de voorjaarsbesluitvorming zal worden bezien wat de effecten zijn van de verhoogde instroom...’ Het antwoord van de minister is geschreven in de lijdende vorm. Zo laat je in het midden wie de handelende partij is. Maar dat is zo klaar als een klontje: het is de minister. Hij is aan zet. En vooruitlopen kan natuurlijk best. Willen is kunnen. En hij hoort het ook gewoon te doen: je kunt je mede-overheden niet met je tekorten opzadelen.
 

Het nieuwsbericht komt op een ingewikkeld moment. Dit is de laatste week waarin gemeenten kunnen reageren op het bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom dat het Rijk met gemeenten sloot. De opvang van asielzoekers is een kwetsbaar proces, dat staat of valt met de goede wil en het harde werk van veel betrokken partijen. Gemeenten hebben daarin een spilfunctie. Zij moeten de begeleiding organiseren, woonruimte regelen, zorg bieden aan wie dat nodig hebben en garant staan voor onderwijs, gezondheidszorg en veiligheid. Ze moeten ook bijstand verlenen aan wie geen middelen van bestaan hebben.

De opvang van asielzoekers is niet alleen een kwestie van moraliteit en goede wil. De vele taken zijn gemeenten bij wet opgelegd. Volgens de spelregels vergoedt het rijk de kosten van ‘medebewind’. Het getuigt van slechte omgangsvormen als je veel extra inspanningen vraagt van gemeenten, maar tenminste onzekerheid laat bestaan of je ze met forse tekorten opscheept. Ook dat is niet alleen een kwestie van moraliteit en goede wil. Afspraak is afspraak. En de wet is de wet.

René Paas
Meer columns van René Paas leest u hier.