Zum tode betrübt

Minister Hoekstra van Financiën presenteerde vorige week woensdag het jaarverslag over 2018 van het gemeentefonds. 27 pagina’s saai ambtelijk proza. Alles in het gemeentefonds is vorig jaar helemaal toppie toppie gegaan – volgens dat verslag. 

Ik heb geen 27 pagina’s nodig om een ander beeld te schetsen. Anderhalf jaar geleden, in november 2017, kondigde het nieuwe kabinet gouden bergen aan, die himmelhoch, tot in de hemel zouden groeien. Het gemeentefonds zou in 2018 namelijk 1.124 miljoen euro toenemen.

Ook zouden de gemeenten 328 miljoen euro uit het btw-compensatiefonds krijgen. Het vooruitzicht verleidde de gemeenten om in februari 2018 een interbestuurlijk programma met het rijk af te sluiten, waarin het rijk en de gemeenten afspraken veel samen te werken. Want o o, wat hielden ze toen veel van elkaar.

Op 21 maart 2018 waren de gemeenteraadsverkiezingen. Die gingen over de mooie plannen om dat nieuwe geld nuttig te besteden. In de collegeprogramma’s kwamen niet of nauwelijks nieuwe bezuinigingen voor. En op 31 mei 2018, minder dan een jaar geleden, deed de minister er nog een schepje bovenop. Het gemeentefonds zou in 2018 niet 1.124 miljoen euro maar 1.149 miljoen euro toenemen. Samen met de btw maakte dat 1.477 miljoen euro. Ach, en aan een boom zo volgeladen mist men vijf, zes pruimen niet. Dus er ging wat gemeentegeld af voor het ene leuke plannetje van het rijk en nog wat af voor wat andere leuke plannetjes van het rijk.

Maar wat is de boodschap van het jaarverslag over 2018? Terugbetalen! De gemeenten krijgen voor 2018 342 miljoen euro minder uit het gemeentefonds dan in mei vorig jaar werd aangekondigd, en 289 miljoen euro minder uit het btw-compensatiefonds. Tus- sen 31 mei 2018 en 31 december 2018 is het budget voor de gemeenten dus in totaal 631 miljoen euro afgenomen. Zeshonderdeenendertig miljoen euro verlaging in zeven maanden. Per dag ging er dus drie miljoen euro af.

Dag, na dag, na dag. Himmelhoch jauchzend, zum Tode betrübt. Van grote vreugde naar diep verdriet. Geen sprongen voorwaarts maar in de put. En hoe denken de gemeenten nu over samenwerken met het rijk? Ook dat is in zeven maanden sterk veranderd. Van vurige liefde naar brandende haat.

Kijk, ik heb het jaarverslag minder ambtelijk geformuleerd. En veel duidelijker!