Gemeenten betalen volle mep CPB-onderzoek

Gemeenten draaien volledig op voor het onderzoek naar de financiële en uitvoeringsrisico’s van de decentralisaties. Dit is tegen de afspraak in dat rijk en gemeenten ieder de helft van de kosten − totaal 500.000 euro per jaar − op zich zouden nemen.

Afgewenteld

De kosten worden via het gemeentefonds helemaal afgewenteld op gemeenten. Het rijk betaalt zijn aandeel uit het onderzoeksbudget van het gemeentefonds, zo blijkt uit de rijksbegroting gemeentefonds. De gemeenten dragen via de algemene uitkering van het gemeentefonds hun steentje aan het decentralisatieonderzoek bij.

Risico’s

Het Centraal Planbureau (CPB) voert de komende vier jaar onderzoek uit naar de risico’s van de decentralisaties werk, jeugd en langdurige zorg. Daarvoor krijgt het CPB jaarlijks een onderzoeksbudget van 500.000 euro. Dit onderzoek is er op verzoek van de Kamer gekomen − via de motie Schouw − nadat gemeenten telkens nul op het rekest kregen. Gemeenten pleitten sinds januari voor een onafhankelijk onderzoek naar de financiële en maatschappelijke uitvoerbaarheid van de drie decentralisaties binnen het sociaal domein.

Absurd

Jan Verhagen, gemeentefondsdeskundige en columnist van Binnenlands Bestuur, vindt het niet alleen absurd dat gemeenten via de algemene uitkering moeten meebetalen aan het CPB-onderzoek, maar vooral ook dat het rijk voor zijn aandeel nog eens een greep in het gemeentefonds doet. Zeker omdat gemeenten al jaarlijks 1,5 miljoen euro betalen aan Binnenlandse Zaken voor de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv), waarvan het ministerie maar een deel echt aan de raad besteedt.

Globale verkenning

Het CPB is twee weken geleden met zijn eerste rapportage gekomen. Zowel gemeenten als kabinet beschouwden de bevindingen als minimaal. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en tevens coördinerend bewindspersoon decentralisaties en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vinden dat er snel concrete feiten en cijfers op tafel moeten komen. De eerste rapportage betrof niet meer dan een globale verkenning.