Rekenkamer Capelle: ‘De helft minder onderzoek’
Het is een simpele rekensom: rigoureus snoeien in het budget van de 280 lokale rekenkamers, betekent minder kritisch onderzoek naar bestuurlijk en politiek handelen in gemeenten. ‘Niet leuk, maar het is een politieke keuze.’
Zwaar getroffen
Peter de Vries, rekenkamervoorzitter in Capelle aan den IJssel, drukt zich diplomatiek uit. Zijn rekenkamer wordt het zwaarst getroffen van de 72 lokale rekenkamers waaronder dagblad Trouw een onderzoek heeft verricht. Zijn budget is dit jaar met 65 procent geslonken tot 45.000 euro. ‘Daarvan kunnen we een groot en een klein onderzoek doen, niet eens de helft van wat we voorheen deden.’
Kritisch
Juist de rekenkamers die tegenover hun gemeenteraad het meest kritisch zijn, worden het hardst gekort met bezuinigingen, concludeert Trouw. De krant stelde de rekenkamers vragen over bezuinigingen, de gevolgen daarvan en de verhouding met de gemeenteraad en het college.
25 procent
Iets meer dan de helft moet budget inleveren, gemiddeld zo'n 25 procent. Maar de verschillen zijn groot, blijkt uit het onderzoek. Rotterdam moet 2,5 procent bezuinigen op een totaal van 1,3 miljoen euro, terwijl de veel kleinere jaarbedragen van Rhenen, Ooststellingwerf, Terneuzen, Heerhugowaard, Texel en Leek zijn gehalveerd.
Functioneren
De lokale rekenkamers zijn de afgelopen jaren ingevoerd om onafhankelijk onderzoek te doen, zodat de gemeenteraad zijn controlerende taak kan uitvoeren. De onderwerpen lopen uiteen van het effect van gemeentelijk beleid, tot het functioneren van de raad zelf.
Constructief
Voorzitter De Vries van de Capelse rekenkamer heeft niet de indruk dat de raad de rekenkamer de mond wil snoeren, zegt hij. ‘Zeker de laatste jaren niet. De onderzoeken die we recent hebben gepresenteerd leidden tot constructieve discussies in de raad. Zoals over de kaderstellende functie van de raad. De raadsfracties noemden de uitkomsten een goede spiegel, waar ze wat mee moesten.’
Ruimte
Discussie was er ook over het onderzoeksprogramma voor dit jaar. ‘Voorheen was er nog wel ruimte voor de raad om de opdracht uit te breiden, maar dat kan met het huidige budget niet meer. Als de raad meer onderzocht wil hebben, moet er geld bij.’
De raad zal er op moeten staan dat zij zelf bedenken of en hoe er eventueel bezuinigd kan worden op die onderdelen die de directe uitvoering van de raad aangaan.
Dan zijn er nog gemeenteraden die wel bewust op de rekenkamer(commissie)s bezuinigen en dat is dan vaak uit onvrede. Het is heel kort door de bocht om te stellen dat de raad dus niet tegen kritiek kan. De vraag is wat de rekenkamer(commissie) doet waar de raad wat aan heeft en of het in verhouding staat tot de kosten. Kortom nut en noodzaak. Waarbij ik voorop wil stellen dat ik zeker het nut van een rekenkamer(commissie) zie, vanuit mijn al jarenlange ervaring. Het zou echt zonde zijn als het instrument rekenkamer(commissie) om zeep wordt geholpen omdat er op een onbevredigende manier uitvoering aan wordt gegeven. Gemeenteraden let op en laat u niet wijs maken door de organisatie dan wel college dat het niet nodig is, maar zorg dat het functioneert op een wijze die past bij uw gemeenten. Er zijn genoeg voorbeelden in het land, gelukkig.