Rekenkamer Amsterdam ziet weinig harde bezuinigingen

De Amsterdamse Rekenkamer onderzocht een deel van de miljoenen euro's aan aangekondigde bezuinigingen van het gemeentebestuur. Conclusie: slechts een klein deel daarvan is echt gerealiseerd.

Op koers
Wethouder Lodewijk Asscher meldde de gemeenteraad op 22 februari in een brief dat de voorgenomen bezuinigingen voorlopig op koers liggen en de 'taakstelling' van 83 miljoen euro over 2011 voor 92 procent werkelijkheid is geworden. De resterende 8 procent wordt zeker in 2012 gerealiseerd. In totaal moet Amsterdam deze jaren 208 miljoen euro bezuinigen.

Structureel
Maar volgens de Rekenkamer Amsterdam, die een eerste deelonderzoek naar de doeltreffendheid van de bezuinigingen heeft gedaan, is er nogal iets af te dingen op Asschers optimisme. De Rekenkamer nam vier maatregelen onder de loep en keek of het beoogde structurele effect daarvan is gerealiseerd. "Van de € 17,4 miljoen aan onderzochte maatregelen kunnen wij van slechts € 1,2 miljoen vaststellen dat er daadwerkelijk sprake is van een structureel financieel effect op de begroting."

Incidenteel
De Rekenkamer keek naar vier bezuinigingen: op het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (8 miljoen euro), het Rentestelsel (8 miljoen euro), Vastgoedadvies (1 miljoen euro) en de Bestuurlijke ondersteuning van de Dienst Zuidas (0,4 miljoen euro). Bij het ISV is bijvoorbeeld wel bezuinigd, maar 'een bezuiniging op uitgaven met een incidentele dekkking is niet structureel', aldus het rapport. Die levert de gemeente hooguit uitstel op tot 2015. Het valt de Rekenkamer ook op dat het daadwerkelijke effect op de burger van deze bezuinigingen vaak buiten beeld blijft.

Terughoudend
Op het complexe Rentestelsel, dat schommelingen in rentelasten in Amsterdam moet opvangen, zijn ook niet zo makkelijk bezuinigingen in te boeken. "Het lijkt verstandig als de gemeente terughoudend is met het inboeken van structurele baten uit het rentestelsel in de begroting totdat het rentestelsel meer overzichtelijk en beter voorspelbaar is gemaakt."

Aandacht
De Rekenkamer vindt 'extra ambtelijke aandacht' hard nodig is, terijl het college in een reactie juist stelt de aanbevelingen van de Rekenkamer te accepteren, maar niet zomaar te kunnen uitvoeren vanwege de beperkte ambtelijke capaciteit. Het college geeft wel één mogelijke verklaring voor de afwijkende visie van de Rekenkamer: "In uw definitie van doeltreffenheid gaat u een stap verder dan het College en de Gemeenteraad zijn gegaan. U stelt namelijk [...] dat de Gemeente zoveel mogelijk burgers probeert te ontzien bij de bezuinigingen. Het bestuur heeft echter nooit een dergelijk criterium op die manier geformuleerd. [...] Een deel van deze bezuinigingen heeft onvermijdelijk direct en indirect effect op burgers en bedrijven."

Anders

De Rekenkamer zegt echter dat die interpretatie niet de hunne is. "We veronderstellen alleen dat de stad niet meer dan bedoeld mag merken van de bezuinigingen. In het Programma-akkoord is immers een expliciete keuze gemaakt voor bezuinigingen op bedrijfsvoering (waar de stad niets van merkt omdat de gemeente ‘in eigen vlees snijdt’) en bezuinigingen op benoemde taken in het sociaal en fysiek domein (waar de stad bedoeld wat van zal merken)."