Rekenkamer Delft: 'Raad te weinig betrokken bij bezuinigingen'

De gemeenteraad van Delft is 'afstandelijk' en 'reactief' betrokken bij de enorme bezuinigingen die het college doorvoert. Dat komt onder meer doordat het overzicht ontbreekt. In de begrotingen staan vooral optelsommen van afzonderlijke maatregelen.

Deze conclusie trekt De Delftse Rekenkamer in de 'Quick scan realisatie bezuinigingen Delft', die vandaag naar de gemeenteraad gaat. Delft heeft de afgelopen collegeperiode al bezuinigingen in gang gezet ter hoogte van 57 miljoen euro, maar moet daar in de huidige periode nog 11 miljoen van invullen, plus 18 miljoen aan extra bezuinigingen. In oktober presenteerde het college de vijfde begroting op rij met omvangrijke bezuinigingsdoelstellingen. En wel met een structureel tekort van 6 miljoen euro, waardoor de gemeente onder verscherpt toezicht van de provincie komt.

Te geringe rol
De Rekenkamer oordeelt niet over de financiële positie of de noodzaak tot bezuinigingen. Ze heeft alleen gekeken naar het bezuinigingsproces. Daarin is de rol van de gemeenteraad, ook in vergelijking met andere gemeenten, te gering. Die beperkt zich volgens de Rekenkamer 'tot de budgetverantwoordelijkheid in enge zin: het vaststellen van een sluitende begroting en/of sluitende meerjarenraming. Daarnaast wordt de raad, via nota’s, eventuele nadere invullingen voorgelegd, veelal als onderdeel van andere (beleids)beslissingen over het onderwerp. Dit betekent dat de afstand van de raad tot het proces van de bezuinigingen vrij groot kan zijn.'

Geen beleidsmatige koppeling
Een belangrijke oorzaak is volgens De Delftse Rekenkamer dat het college de bezuinigingen te weinig koppelt aan het gevoerde beleid. 'De bezuinigingen tellen financieel van maatregel op naar begrotingsdoelstelling, begrotingshoofdstuk en totale begroting. Een beleidsmatige koppeling van maatregel naar begrotingsdoelstelling, begrotingshoofdstuk en begroting is moeilijker te vinden in de begrotingsstukken.'

Individuele onderwerpen
Bovendien is niet altijd duidelijk of en bezuiniging met incidentele of structurele maatregelen is ingevuld. 'Incidenteel invullen gebeurt met name als een structurele invulling langer op zich laat wachten dan gepland.' En bovendien maakt het college zelf ook onvoldoende beleidskeuzes. 'Er is wel discussie is over individuele onderwerpen (zoals de kinderboerderij), maar niet over bezuinigingsprincipes of een bezuinigingsstrategie. Hierdoor blijven de meeste taken in stand en wordt de wijze van uitvoeren en het voorzieningenniveau aangepast, maar wordt er niet vaak geschrapt in taken.'

Strategisch afwegingskader
De Rekenkamer Delft beveelt het college aan om een strategisch afwegingskader te maken en om bezuinigingsmaatregelen op inhoud te bundelen, 'zodat de raad beter op doelstellingen kan sturen vanuit een strategie. Detailinformatie moet er wel zijn, maar moet niet het zicht op de hoofdlijnen beperken.'

'Juist betrokkenheid'
In een reactie stelt het Delftse college dat 'de afgelopen jaren steeds sprake is geweest van een strategische aanpak van elke nieuwe bezuinigingsronde'. Bovendien blijkt uit de vergelijking met gemeenten waar de raad meer betrokken is, dat voor dezelfde bezuinigingen wordt gekozen. Het Delftse college vraagt zich daarom af wat dan 'precies de betekenis is van zo'n kader'. Verder vindt het college niet dat de raad 'afstandelijk' en 'reactief' is, maar dat 'juist altijd sprake is geweest van veel betrokkenheid'.