Advertentie
financiën / Nieuws

Overheid maakt geld op om niet te worden gekort

De overheid kan veel zuiniger werken. Nu heerst er bij veel overheidsdiensten een cultuur waarin het geld wordt opgemaakt, uit vrees om het volgende jaar op de begroting te worden gekort. Dat stelt de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling maandag in een advies aan premier Jan Peter Balkenende en aan minister André Rouvoet van Jeugd en Gezin.

18 januari 2010
Prikkel om zuinig te zijn
Volgens de RMO kan een 'cultuur van zuinigheid' een forse besparing op de overheidsuitgaven opleveren. De prikkel om zuinig te zijn, is nu structureel afwezig. Eerder is het zo dat het opmaken van het budget wordt beloond.

20 procent bezuiniging
Het advies van de Raad is geschreven in het kader van de 'brede heroverwegingen', waarbij ambtenaren op twintig beleidsterreinen zoeken naar mogelijkheden om 20 procent te bezuinigen op de overheidsuitgaven. De Raad waarschuwt voor generieke bezuinigingen waarvan mensen soms de dupe worden. Dat moet dan later weer worden gecorrigeerd, wat weer extra geld kost.

Coördinatielagen schrappen
Bovendien, zo stelt de RMO, leidden bezuinigingen vaak tot reorganisaties die uiteindelijk ook weer meer geld kosten. De overheid zou veel geld kunnen besparen door allerlei coördinatielagen te schrappen. 'Dit komt bovendien de kwaliteit en de nabijheid van de dienstverlening ten goede', aldus de RMO.

Samenleving moet zelf dingen doen
De Raad vindt dat de overheid ook meer ruimte moet geven aan de samenleving om dingen zelf te doen. Het beleid van risicopreventie en monitoring van de jeugd heeft bijvoorbeeld een aanzuigende werking op de wachtlijsten.

Meer betrokkenheid
'Eigenlijk springt de overheid in een gat dat de sociale omgeving laat liggen en waardoor diezelfde omgeving ook steeds minder haar verantwoordelijkheid kan nemen. Door de kringen rondom gezinnen zelf meer aan zet te laten zijn, kan een dubbele doelstelling worden behaald: zowel besparing als meer betrokkenheid', aldus de RMO.

Reacties: 16

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Peter Mul / D66 Etten-Leur
Hoeveel heeft dit onderzoek gekost?

Geachte 'overheid'. Kunt u zich voorstellen, dat de gemiddelde burger zo ongeveer elke dag onwel wordt van dit soort dit-weten-we-al-lang-maar-we-moeten-dit-door-een-onderzoeksbureau-laten-bevestigen-anders-kunnen-we-er-geen-beleid-op-afstemmen onderzoeken.

Laten we nu toch eens stoppen met dat onzinnige rondpompen van overheidsgelden en verkapte manier van mensen aan de slag houden.

Elk iemand die enige dagen binnen het overheidsapparaat rondloopt, getuige ook de vorige opmerkingen, weet dat het zo werkt. Beter gezegd elk bestuursapparaat dat met een budgettair systeem werkt.

Inkopen is een vak, uitgeven kan iedereen.

De inkoper, die ik voor ogen heb is iemand die kijkt naar de behoefte, omschrijft deze en gaat dan winkelen naar de beste prijs/kwaliteitsverhouding.

Deze omschrijving is het raamwerk. Als de leverancier moet afwijken van het raamwerk omdat zijn aanbieding hier niet in past, moet de leverancier specifiek omschrijven waarin hij, op welke punten afwijkt. Appels met appels vergelijken.

Als meerdere leveranciers niet binnen het raamwerk kunnen aanbieden moet de inkoper naar de kwaliteit van zijn raamwerk kijken of bekijken of de leveranciers zich niet kunstmatig buiten het raamwerk wringen om zo ondoorzichtigheid te bewerkstelligen.

Als de prijzen dicht bij elkaar liggen, dan ruikt dit naar prijsafspraken.

Op basis van de drie beste aanbiedingen wordt er geld vrijgemaakt.
Hans Romme / Ex medewerker ZBO
Zou beginnen met:
- Kasstelsel ombuigen naar baten/ lasten.
- Bezuinigen op coordinatielagen.
- Bezuinigen op beleidsambtenaren.
- Bezuinigen op externe adviseurs.
- Bezuinigen op (externe) onderzoeken.
- Cateringsdiensten etc. weer zelf doen.
- Bezuinigen op leegstaande panden.
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
Gebrek aan witteboorden burgerschap met bezuinigingen in bijvoorbeeld de zorgsector als gevolg. Of sociale vangnetten. Of op onderwijs etc.!
Iedereen weet het, maar het zal kennelijk ieders tijd wel uitzingen.....
Verbeter de wereld, begin bij jezelf en dichtbij zou ik zeggen!
Collega's steunen collega niet, die WEL tegen die onverantwoordelijke stroom durft in te zwemmen. Eendracht vormt macht binnen kantoren, ook tegen deze onwenselijke praktijken.
Andries van den Berg / gemeenteraadslid Leidschendam-Voorburg, SP-fractie
Wellicht een juiste constatering van de Raad, maar om dan gelijk voor te stellen dat de overheid zch nog verder terug moet trekken uit het maatschappelijk speelveld, lijkt me pertinent onwenselijk. Dat daardoor de betrokkenheid van de burgers met hun omgeving groter zou worden lijkt mij een onberedeneerde slag in de lucht.
Michiel Jonker / ambtenaar bij een decentrale overheid
Ben het eens met A.G. van den Berg. Maar wat me opvalt in de reacties, is dat niemand veel aandacht besteed aan de oorzaak van het "potverteer"-gedrag, dat ook in mijn organisatie plaatsvindt. Bijna elke politicus, bijna elke ambtenaar en bijna elke werknemer in een commercieel bedrijf verdedigt zijn eigen positie. Het hemd is voor bijna iedereen nader dan de rok.

Wat je dus zou moeten doen, is het systeem van prikkels veranderen, zodat potverteren niet langer beloond wordt. Simpelweg bezuinigen is daarvoor niet genoeg, want dan gaat iedereen juist meer geld uitgeven om te laten zien hoe nuttig zijn eigen werk is.

Als ik naar de motieven kijk die hoge en minder hoge functionarissen erop na lijken te houden, dan zie ik binnen het vigerende gedragspatroon (organisatiecultuur, bestuurscultuur) eigenlijk geen oplossing voor dit probleem. Er zijn wat witte raven, maar de meesten gaan gewoon voor het eigenbelang op de korte termijn. Dat zal ook wel de reden zijn dat dit gedrag al zo lang zo wijdverbreid is.
R. Windt / onbetaalde "gezond verstand bevorderaar"
Een eindverantwoordelijke is zeer bepalend voor de cultuur in de organisatie.
Ergens boven de niet-leidinggevenden en de top ontstaan positieve of negatieve dynamieken.
Welke hangt af, of en hoe de eindverantwoordelijke verbonden is met de niet-leidinggevenden, of veldwerkers.
Hoe is het anders te verklaren waarom er zo
zo veel verschil in kwaliteit zit tussen organisaties op hetzelfde terrein?
In de ene situatie is er dus een grotere gemene deler wat verantwoordelijkheidsbesef en integriteit betreft en kwaliteit niet te vergeten. De eerste twee kunnnen ook nog afhangen van bevolkingsaard in de regio wat dat betreft. Een integere leiding trekt integere mensen aan. Andersom helaas ook.
Buitensporige PR kosten die men maakt lijken een indicatie te zijn voor de tweede groep, is mijn ervaring inmiddels.
Goede wijn behoeft geen krans tenslotte.
Hoe dikker en duurder het foldermateriaal, des te meer argwaan wat mij betreft voor de kwaliteit.
Hans / Adviseur Publieke sector
What's new? Wel vreemd om de link te leggen in dit verband met het onderbrengen van taken bij de samenleving. Wees gewoon nuchter: laat overheidsinstanties toch eindelijk eens effectief en efficient werken. Want ik sluit me graag aan bij een eerder commentaar: loop een willekeurige overheidsorganisatie binnen, stel een paar vragen en je weet dat er een gigantische hoeveelheid belastinggeld wordt weggegooid. Misschien een idee om bonussen in te voeren voor zuinige managers :) ?
jan burger
Dit is toch al tijden bekend! Aan het eind van het jaar alles opmaken, zodat er niet gekort kan worden, gebeurd ook in bedrijfsleven, maar ambtenaren (met gemeenschapsgeld) kunnen er ook wat van!
Frans / ass proj leider
Dit is inderdaad al jaren bekend. Ook in de zorg komt dit voor. Ik ken een voorbeeld van een verpleeghuis dat goed in de verf werd gezet, terwijl al bekend was dat het zou worden gesloopt op (korte termijn). Dit beleid moet zo snel mogelijk worden gewijzigd.
Ricus Tiekstra / beleidsmedewerker
Dit artikel past uitstekend in de discussie over de herbezinning op de rol van de overheid. De verzorgingsstaat is de laatste decennia zover doorgeslagen, dat we als we het niet meer weten, het probleem op het bordje van de overheid leggen. De overheid neemt die handschoen vervolgens op, waarna de burger niet meer verantwoordelijk wil zijn voor zijn eigen daden. Daar moeten we vanaf. Terug naar het uitgangspunt: 'de maatschappij dat ben jij!'
H.H. / Financieel gemeente ambtenaar
Nou, nou, dit is nog eens nieuws! Er is bijna geen (overheids)orgaan te vinden waar dit niet al decennia aan de hand is.
A. van den Heuvel / Zelfstandig adviseur
Dat dit al heel lang gebeurt is bekend. Belangrijkste nieuws lijkt me dat dit, zelfs in tijden van economische crisis, nog steeds voortduurt. Daarom is dit bericht belangrijk. Je zou toch verwachten dat overheden de hand op de knip houden omdat ze sowieso volgend jaar fors minder te besteden hebben.
J.J. Guldemond / Directeur veiligheidsadviesbureau
"GELABELD GELD"
Het kan voor een ieder overduidelijk zijn dat de overheid geld "opmaakt" aan nutteloze en onzinnege zaken omdat men anders budgetair gekort wordt voor een volgende periode. Publiek wordt door de overheid volledig in de maling genomen met allerlei redenen voor bezuinigingen en tariefverhogingen. Het beste voorbeeld hiervan was, let wel, in 1977 toen ik als aankomend agent in de gemeente Den Haag begon. Aan het hoofdbureau van politie zag ik dat glazenzetters een aantal ramen aan het verniewen waren. Even verderop stonden materialen van een sloopberijf. Bleek dat het zelfde gebouw met deze nieuwe ramen dezelfde week gesloopt zou worden voor nieuwbouw. MEN NOEMT DIT GELABELD GELD alsof geld met een bestemming geen andere bestemming kan krijgen en besmet is. Mogelijk heeft het geld dan een "bestuursbesmetting" opgelopen.
Criticus - NL
Hoe ingewikkeld kan het zijn:

Je bespaart fors door de niet gebruikte bedragen terug te storten en voorkomt 'uitgeefexcessen' door de bedragen in de daaropvolgende begroting gelijk te houden. Na een aantal jaren analyseer de de uiteindelijk uitgaven en corrigeert indien nodig het bedrag.
J. van Velzen / directeur Brain Management International
Toen ik in 1973 bij het Ministerie van CRM werkte was dit al gewoon. En ik herinner me dat ik er toen al stomverbaasd over was. Volgens mij kan je deze verspilling redelijk gemakkelijk voorkomen door:
1 te stimuleren dat afdelingen en departementen jaarlijks geld overhouden (bewustwording)
2 begrotingen in een volgend jaar te korten als ze aan het einde van het voorgaande jaar onder een bepaald minimum zakken (bijvoorbeeld 10 of 15% van het oorspronkelijke bedrag)
3 een extra uitgave (uit dat minimum) alleen toe te staan als het aantonbaar wordt besteed aan beleidsoverschrijdende projecten met de financiële inbreng van anderen.
4 pas toestemming te geven voor uitgaven als er een uitvoeringsplan voor ligt met verantwoording van de 'opbrengsten'.
Kritikus / Geen Hagenees
Iets soortgelijks gebeurt bij het Rijk ook al jaren met de personele formatie. Vlak voordat er bezuinigingsreorganisaties werden gestart, namen de managers nog snel wat extra mensen aan. Zodat ze feitelijk niets afslankten.
Advertentie