Onbegrijpelijk

Het referendum heeft de minister van Binnenlandse Zaken in negen maanden afgeschaft. Maar het afschaffen van de verzameluitkeringen lukt Binnenlandse Zaken na vijf jaar proberen nog steeds niet.

Wat een verzameluitkering is, is totaal onbegrijpelijk. Toch een poging tot uitleg: een verzameluitkering is een doeluitkering van het rijk aan de gemeenten van meestal minder dan tien miljoen euro – voor alle gemeenten samen wel te verstaan. Maar soms van meer dan tien miljoen euro. Zo’n verzameluitkering mogen de gemeenten uitgeven op het hele beleidsterrein van het ministerie dat hem geeft. Bijvoorbeeld de doeluitkering van het ministerie van Sociale Zaken voor emancipatie mogen de gemeenten ook uitgeven aan de bijstand.

De minister van Financiën heeft vorig jaar oktober de verzameluitkeringen half afgeschaft. Hij schreef: “De verzameluitkering bestaat wetstechnisch nog wel maar is beleidsmatig opgeheven door het kabinet.” Maar de minister van Financiën kán die verzameluitkeringen helemaal niet ‘beleidsmatig opheffen’ omdat ze gewoon in de wet staan. Onbegrijpelijk dat de minister van Financiën dat niet weet. Dat is namelijk elementair staatsrecht. En onbegrijpelijk dat de minister van Binnenlandse Zaken niet ingreep.
Begin deze maand heeft de minister van Binnenlandse Zaken herhaald dat ze de verzameluitkeringen echt volledig wil afschaffen. Ze schrijft dat de gemeenten vijf verschillende soorten uitkeringen van het rijk ontvangen. Dat vindt ze te veel. Bijvoorbeeld het verschil tussen een integratie- en een decentralisatie- uitkering is onbegrijpelijk. Maar de minister had het fout. De gemeenten ontvangen namelijk niet vijf soorten uitkeringen van het rijk maar zeven. De minister miste de artikel 12-uitkering voor gemeenten met financiële problemen, en de suppletie-uitkeringen. Een onbegrijpelijke misser voor een minister van Binnenlandse Zaken.

Die suppletie-uitkeringen zijn overigens ook volkomen onbegrijpelijk. Ze staan niet in de wet genoemd, ze bestaan formeel niet. We kunnen ze dus niet afschaffen. Toch bevatten ze wel enkele tientallen miljoenen euro’s. Onbegrijpelijk veel voor iets wat officieel niet bestaat. Ondertussen vindt de minister de gemeenten dom omdat die de financiële verhouding niet begrijpen. En dat vind ik het onbegrijpelijkst van alles.