VNG billijkt ‘controversiële’ bezuinigingen gemeenten

Gemeenten zullen moeten bezuinigen omdat ze minder geld krijgen van het rijk. Koepelorganisatie VNG herhaalt het advies aan gemeentebesturen om daarbij vooral te focussen op bezuinigingen op medebewindstaken.

Miljardenkorting

Dat schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in een tweede begrotingsadvies aan de leden. Belangrijkste argument voor het leggen van de nadruk op medewindstaken, is dat het rijk door een miljardenkorting op het gemeentefonds de gemeenten in financiële problemen brengt. ‘Daarmee ligt het voor de hand om ook op taken die voor het rijk worden uitgevoerd te besparen’, aldus de VNG.

Onorthodoxe maatregelen

Dat het volgen van die advieslijn leidt tot onorthodoxe of controversiële maatregelen, zoals het instellen van budgetplafonds, wachtlijsten of meer rekening houden met het inkomen bij het verstrekken van voorzieningen, moet dan maar. Dat kan volgens de VNG weliswaar schuren met de uitvoering van wettelijke taken, maar ‘zo lang het rijk geen duidelijke richting geeft aan hoe taken en middelen in balans gebracht worden, veronderstellen wij dat gemeenten maximaal de ruimte krijgen om een eigen invulling te kiezen.’

Tekortbegrotingen

Het advies is de begroting voor 2025 sluitend te maken en voor de jaren erna een begroting op te stellen ‘waarin wordt uitgegaan van het benodigde voorzieningenniveau op basis van uw eigen afwegingen’, aldus de VNG. ‘Deze reële begroting zal mogelijk tekorten laten zien.’

Ongebruikelijk

Dat de VNG met zo’n begrotingsadvies komt is ongebruikelijk, want het vaststellen van de begroting is een proces waarin gemeenten eigen keuzes maken en waarin de gemeenteraad door het uitoefenen van het budgetrecht de financiële kaders vastlegt. De VNG zegt zich genoodzaakt te voelen een advies uit te brengen, omdat er grote onzekerheid was en is over de financiële toekomst van gemeenten. Ondanks wat kleine stapjes van het rijk – in de Voorjaarsnota van het demissionaire kabinet en het Hoofdlijnenakkoord van de beoogde nieuwe coalitie – zijn de onzekerheden volgens de gemeentekoepel ‘in de  in de kern nog steeds aanwezig.’

Breda: te makkelijk

Niet alle gemeenten volgen dat advies overigens. Zo kiest het dagelijks bestuur van Breda er niet voor noodzakelijke bezuinigen alleen te plegen op medebewindstaken die ze opgelegd krijgen door het rijk. ‘Het zou te makkelijk en zelfs niet reëel zijn om alle taken die we voor het rijk uitvoeren terug te schroeven’, aldus het college van burgemeester en wethouders in de voorjaarsnota. ‘We hebben er juist voor gekozen om ons te richten op wat de stad Breda nodig heeft. Daarbij hoort ook een stabiel sociaal vangnet dat bijdraagt aan bestaanszekerheid en investeringen in de groei van de stad.’