Gemeentegeld stallen bij rijk ongunstiger

Het rijk wil de renteopbrengst van gemeenten en provincies bij het schatkistbankieren verlagen door de rente te verlagen en het bodemtarief van 0 procent af te schaffen. Dat betekent dat negatieve rentes in de toekomst mogelijk worden.

Ongunstiger

Met die maatregelen wil Financiën het schatkistbankieren voor decentrale overheden minder gunstig maken en voor het rijk juist gunstiger. Gemeenten, provincies, waterschappen en gemeenschappelijke regelingen zijn sinds 2013 verplicht hun financiële overschotten bij de schatkist van de Staat te stallen.

Commerciële banken

In 2023 hadden gemeenten 7,2 miljard gestald bij hij rijk, provincies 6,2 miljard, waterschappen 1 miljard en  gemeenschappelijke regelingen 2 miljard euro. Dat blijkt uit de rapportage over het rijkskasbeheer 2018–2023. Het schatkistbankieren leverde gemeenten in 2023 ruim 200 miljoen euro op. Bovendien hadden gemeenten – zoals alle decentrale overheden – van 2018 tot 2023 bij het schatkistbankieren geen negatieve rente op de rekening-courant. Dat zou bij commerciële banken wel het geval zijn geweest.

Marktrente

Sinds 2020 is het voor decentrale overheden gunstiger tegoeden bij de schatkist te stallen, omdat de rentes voor tegoeden en deposito’s er doorgaans hoger zijn dan marktrentes. Voor alle decentrale overheden samen, zo becijfert Financiën, zou het gaan om een voordeel van 475 miljoen.

Dat voordeel dreigen de decentrale overheden te verliezen als het aan minister Heinen ligt. Zijn plan is de rekening courantrente 0,2 procent te verlagen. Het rijk zelf ontvangt sinds mei vorig jaar over haar banksaldo bij de Nederlandse Bank niet langer de daggeldrente die de ECB vaststelt, maar 0,2 procentpunt minder. Die afslag van 0,2 procentpunt wil Heinen nu ook gaan doorvoeren in de rekening-courantrente van het schatkistbankieren.

Vervallen garantie

De VVD-minister heeft althans aangekondigd te onderzoeken of de kosten van het schatkistbankieren kunnen worden terugverdiend door de rente­vergoeding te verlagen.

Een andere aanpassing die hij voornemens is door te voeren is het laten vervallen van de garantie van minimaal 0 procent rente. Daardoor wordt negatieve rente in de toekomst mogelijk.