Gros btw samenwerkende gemeenten compensabel

De btw die samenwerkende gemeenten in het sociaal domein moeten betalen, komt voor compensatie uit het btw-compensatiefonds (BCF) in aanmerking. Samenwerking leidt daarmee niet tot kostprijsverhoging en btw werkt niet belemmerend bij het aangaan van samenwerkingsverbanden voor de uitvoering van de Wmo, de Jeugdzorg en de Participatiewet.

Extra storting

Dat schrijft staatssecretaris Wiebes (Financiën) in een brief aan de Kamer en gemeentekoepel VNG. In het fonds wordt bovendien naar alle waarschijnlijkheid 180 miljoen euro ‘bijgestort’ − via het gemeente- en provinciefonds −, omdat er sprake is van een structurele onderschrijding, zo blijkt verder uit de brief. In het financieel akkoord dat rijk en de koepels van gemeenten, provincies (IPO) en de waterschappen (UvW)  in januari 2013 sloten, is afgesproken dat er per 2015 een plafond komt. Als dat plafond wordt overschreden, moet het verschil worden opgehoest door gemeenten en provincies. Als er minder wordt uitgekeerd, wordt het verschil in het gemeente- en provinciefonds gestort. In de ramingen is sprake van een structurele onderschrijding van het afgesproken plafond van 180 miljoen euro.

Financiële straf

In de Kamer leven grote zorgen over het signaal van gemeentekoepel VNG dat samenwerkende gemeenten financieel worden gestraft. Gemeenten moeten over taken die zij gemeenschappelijk uitvoeren meer btw aan het rijk afdragen dan gemeenten die dezelfde taken in eigen beheer uitvoeren. Dit zou belemmerend werken voor intergemeentelijke samenwerking, terwijl het kabinet dit juist stimuleert, zo stelde de VNG recent in een brief aan Wiebes en minister Plasterk (Binnenlandse Zaken). De Kamer vroeg de staatssecretaris om opheldering en de VNG eiste voor de Algemene Ledenvergadering (ALV) van woensdag een oplossing zoals verruimging van de btw-compensatieregel of aan een andere vorm van ‘adequate specifieke compensatie’.

Precendentwerking

Volgens Wiebes is dat onmogelijk en onnodig. De meeste btw die door gemeenten wordt betaald komt in aanmerking voor compensatie uit het BCF of voor aftrek via de btw-aangifte. De omvang van de btw-last voor samenwerkende gemeenten is volgens de staatssecretaris beperkt. ‘In de praktijk gaat het om 1 tot 10 procent van de totale btw die door het samenwerkingsverband in rekening wordt gebracht’, aldus Wiebes in zijn brief. ‘Hiervoor zie ik echter geen oplossingen in de btw of in het BCF, zonder precedentwerking naar andere sectoren en negatieve budgettaire effecten.’

Nieuwe samenwerkingsverbanden

Het kabinet blijft met de VNG in gesprek over de uitvoering van de decentralisaties in het sociaal domein. Als nieuwe ontwikkelingen daartoe aanleiding geven, zal daarbij ook het btw-aspect aan de orde komen. Voor komend jaar hoeven gemeenten zich geen zorgen te maken over het BCF-plafond, benadrukt Wiebes. Voor de toekomst is een ambtelijke werkgroep van rijk en VNG nu aan het bedenken hoe de gevolgen van extra declarabele btw door de samenwerking binnen het sociaal domein in kaart kunnen worden gebracht. Mocht het plafond in de toekomst knellend blijken te zijn, dan kan inzichtelijk worden gemaakt of dit wordt veroorzaakt door de btw voor nieuwe samenwerkingsverbanden, die voor de decentralisaties in het leven zijn geroepen. Deze werkgroep rapporteert in september.