Zo help je mantelzorgende werknemers fit te blijven

De vraag naar mantelzorg groeit, en mantelzorgers hebben vaak ook nog gewoon een baan. In 2020 waren er in Nederland al 1,8 miljoen werkende mantelzorgers. In 2040 zullen dat er waarschijnlijk meer dan 2 miljoen zijn. Natuurlijk heeft mantelzorg in de eerste plaats grote impact op het privéleven van de mantelzorger. Maar ook op het werk kan de invloed fors zijn. Hoe kun je mantelzorgende werknemers ondersteunen?

Eerst even over het verband tussen verzuim en mantelzorg. Werknemers die mantelzorg verlenen, geven vaker aan dat ze uitgeput zijn, en ze ervaren een lager werkvermogen dan hun collega’s, blijkt uit onderzoek van Loyalis. Maar mantelzorg leidt niet diréct tot minder werkvermogen. Dat gebeurt pas als de werknemer ook een hogere privébelasting ervaart. Anders gezegd: het geven van mantelzorg leidt vaak pas tot problemen, als de mantelzorger het gevoel heeft dat hij te weinig vrije tijd overhoudt.

Ga uit van de balans tussen draaglast en draagkracht

Die uitkomsten sluiten aan bij wat we weten over verzuimbehoefte. Die ontstaat als draagkracht en draaglast niet in evenwicht zijn. De draaglast heeft te maken met wat werk en privé van iemand vragen. Voor het werk spelen vier onderdelen een belangrijke rol: de inhoud, de omstandigheden, de voorwaarden en verhoudingen. Die kun je als werkgever tijdelijk veranderen om je werknemer te ontzien.

Voer het goede gesprek

Dan moet een leidinggevende natuurlijk wel op de hoogte zijn van de mantelzorg. Uit onderzoek van het SCP blijkt dat bijna de helft van de werknemers die mantelzorg geven, dat niet vertelt. Het kan dus goed zijn er als leidinggevende naar te vragen. Dan kunt óók naar de privésituatie kijken. Gebruikt een werknemer alle mogelijkheden om taken uit te besteden of hulp in te schakelen? Hoe sterk en terecht is de overtuiging dat hij degene is die het beste zorg kan verlenen?

Neem maatregelen om werknemers te ontzien

Vervolgens kun je aan de slag met - een combinatie van - de 4 onderdelen die werklast bepalen. Zo kun je bijvoorbeeld de werktijden en roosters aanpassen, of regelmogelijkheden vergroten. Je kunt mantelzorgers aanbieden zorgverlof op te nemen, of ze meer vrije tijd aanbieden. En vaak geeft het mensen een gevoel van ruimte als ze onder werktijd zaken kunnen regelen. Voor een mantelzorger die een gebrek aan vrije tijd ervaart, is dat erg belangrijk. Het kan het verschil maken tussen wel of geen daadwerkelijk verzuim.

Stimuleer eigen regie

De andere factor is draagkracht. Die wordt onder meer bepaald door motivatie, vaardigheden, gezondheid en ondersteuning. De beïnvloeding ervan ligt dan ook in de eerste plaats bij de werknem. Door eigen regie te nemen, bijvoorbeeld op zijn houding, gezondheid of werk, kan een werknemer zelf zijn draagkracht vergroten. Help je werknemer vooral deze regie te nemen. Het geven van mantelzorg lijkt vaak een gegeven, maar iemands attitude bepaalt of iemand zich overbelast voelt. Een andere focus kan dan ook een ander gevoel geven.