Maak informeel leren vanzelfsprekend

Medewerkers die voortdurend leren en ontwikkelen, functioneren optimaal in hun huidige baan. Én ze zijn goed voorbereid op veranderingen. Dat maakt hen duurzaam inzetbaar, en de hele organisatie wendbaar en weerbaar. Maar hoe organiseer je dat? Laat het niet van het toeval afhangen, maar stuur erop, zegt Tinka van Vuuren, bijzonder hoogleraar Vitaliteitsmanagement en Senior Consultant bij Loyalis Kennis & Consult. En dat kan op alle niveaus in de organisatie.

In de praktijk zoeken veel HR-afdelingen naar hoe je continu leren en ontwikkelen dan mogelijk maakt. De sleutel ligt voor een deel in zorgen dat mensen niet naast het werk leren, maar erin. Van Vuuren: ‘Informeel leren is heel effectief. En het is ook logisch. De transfer van het geleerde naar de praktijk gaat makkelijker. Sterker nog, je zíét gewoon direct wat er gebeurt in je eigen werkpraktijk.’

Verdeel de taken over iedereen

Punt is alleen dat informeel leren niet altijd vanzelf gaat. Van Vuuren: ‘Je moet het echt organiseren. Laat het niet van het toeval afhangen, maar stuur erop.’ Dat kan op een aantal manieren. Allereerst in het werk zelf. ‘De direct leidinggevende brengt in kaart wat de taken zijn, om vervolgens te kijken hoeveel mensen elke taak kunnen uitvoeren. De kunst is om taken niet bij één persoon te houden, maar te verdelen over de medewerkers. Bijvoorbeeld door te rouleren. Zodat elke medewerker bijvoorbeeld een keer het rooster maakt. Daardoor krijgt iedereen de kans om te leren.’

Feedback en buddy-constructies

Een sociaal en leerzaam team kan vervolgens de leerervaring vergroten. Dat kan ongepland, als medewerkers elkaar op weg helpen bij praktische problemen, maar ook gestructureerd. Bijvoorbeeld door het inplannen van feedbackmomenten, teamcoaching en buddy-constructies. Nog een niveau hoger, op dat van de organisatie, is het belangrijk om te investeren in een positief leerklimaat. Dat gaat van heel concreet (aanbieden van leer- en ontwikkelmogelijkheden) tot iets abstracter, zoals waarderen dat medewerkers meedoen aan leeractiviteiten. 

Nu investeren in tijd voor later

HR heeft een belangrijke rol bij de ontwikkeling, maar zeker ook bij de uitvoering. Van Vuuren: ‘Medewerkers denken snel dat ze geen tijd hebben. HR moet dan zeggen: maak maar een plan. En daar moet je elkaar dan op blijven aanspreken. Want bij alles wat je in een organisatie wilt bereiken of veranderen, kun je wel zeggen: te druk. En het ís soms ook gewoon heel druk. Maar je kunt het ook omdraaien: als je niets doet, behalve heel hard werken, pleeg je roofbouw. Op een gegeven moment moet je voor lief nemen dat iets op korte termijn tijd kost, zodat het op lange termijn iets oplevert. Juist door je wel te ontwikkelen, kun je het werk beter doen, en beter verdelen.’