Laag aanbesteden toegestaan
Gemeenten mogen zelf bepalen voor welk bedrag ze de thuiszorg aanbesteden. Het mag zelfs onder de kostprijs.
Het staat gemeenten vrij voor thuiszorg een vergoeding onder de kostprijs te bieden. Ze hoeven ook niet uit te zoeken of de prijs die zij bieden redelijk is, dat moet de markt bepalen. Dat oordeelde het gerechtshof in Den Haag deze week in een uitspraak in hoger beroep van thuiszorgorganisatie Careyn tegen vijf gemeenten in de Hoeksche Waard.
Careyn, dat jarenlang de thuiszorg verzorgde, vond dat die gemeenten met maximaal negentien euro per uur voor een hulp in de huishouding een onredelijk laag bedrag betaalden. Voor dat bedrag zou Careyn niet uit de kosten komen. Ook andere organisaties gaven aan, het bedrag onredelijk te vinden, betoogde Careyn. Sommige hadden daarom niet ingeschreven, andere gaven toe onder de kostprijs te hebben ingeschreven. De gemeenten verpesten met hun bod de markt, vond Careyn, en stapte naar de rechter.
Het gerechtshof bevestigde deze week het vonnis dat de rechtbank in Dordrecht in oktober al gaf in deze zaak: de gemeenten kunnen iedere prijs bieden die ze willen. Ook als alle aanbieders aangeven dat die tarieven niet kostendekkend zijn, wil dat nog niet zeggen dat de tarieven daarmee ook onredelijk zijn, stelt het hof. Aanbieders kunnen gegronde redenen hebben om een opOPMERKINGEN: dracht aan te nemen die ze geld kost en de gemeente is niet verplicht onderzoek te doen naar wat een redelijke prijs is.
Staatssecretaris Jet Bussemaker (Volksgezondheid, PvdA) heeft gemeenten meermalen opgeroepen de huishoudelijke verzorging niet onder de kostprijs aan te besteden omdat dit ten koste zou gaan van de arbeidsvoorwaarden. Zo'n politieke oproep is voor de geldigheid van een opdracht niet relevant, aldus het hof. De gemeenten in de Hoeksche Waard hebben in het bestek wel opgenomen dat het personeel volgens de CAO-richtlijnen moet worden beloond.
Maar het liep tòch zo’n vaart! En moesten ze ‘ineens’ commercieel! Een vette overhead in het tarief zou niet handig zijn. Dan stond men gelijk al buiten spel. Dan maar kiezen voor een andere strategie: aanbieden onder de ‘kost’-prijs, ultieme lobby, waar het kan direct naar de rechter, naar buiten wijzen èn personeel opzetten tegen gemeenten. In plaats van tijdig (dus vóór de komst van de Wmo!!) te focussen op realiteit, bij zichzelf te rade te gaan. Professioneel reageren, in het belang van de klant en het personeel op ‘de werkvloer’. Maar nee hoor, slachtoffer blijven spelen en mekkeren tegen gemeenten dat ze het niet (meer) kunnen doen voor het tarief waarop zij de gunning hebben gekregen.
Het is nu ‘alle hens aan dek’ en de overheid investeert om op allerlei manieren bedrijven overeind te houden om grote golven van ontslagen te voorkomen. Ook thuiszorgorganisaties zullen vragen om overheidssteun. Misschien wel onder het mom van de recessie. Dát zou bizar zijn, want de oorsprong van hun problemen ligt verder terug. Vanuit arrogantie en een gebrek aan realiteitszin zijn zij gewoon niet op tijd uit hun stoel gekomen.
Het is geen toeval dat nieuwe thuiszorgbedrijven niet zelden worden opgezet door mensen die voorheen in loondienst waren bij grote thuiszorgorganisaties. Ze verlieten die bedrijven omdat zij met lede ogen zagen dat het denken vanuit de zorgvrager zowat achter de horizon verdween. Persoonlijke aandacht, dichtbij de zorgvrager, oprechte betrokkenheid, kleinschaligheid en flexibiliteit. Het zijn geen toverwoorden, maar gewoon begrippen waar het in de thuiszorg om hoort te gaan. De grote, klagende, thuiszorgorganisaties hebben die woorden vast wel eens ergens opgeschreven. Ze liggen misschien nog ergens in de kelders van hun grote gebouwen. Onder een dikke laag stof. Zoek ze op, stof ze af, zoek er de juiste mensen bij. En hou op met dat geklaag.