Koop IJslandse waar

Hoewel, een ouderwets doorsnee gezin met twee kinderen heeft bijna een ton schuld. Als die schuld niet wordt terugbetaald, moet dat gezin jaarlijks wel ongeveer vijftot zesduizend euro rente betalen. Dat is netto 500 euro per maand, en dat is best wel weer veel. Je kunt er heel veel leuke andere dingen van doen.

Toch waren er in Nederland en het Verenigd Koninkrijk samen driehonderdduizend spaarders die geld over hadden en het als spaargeld aan IJsland toevertrouwden, gemiddeld zo’n dertienduizend euro, samen vier miljard. Garant stond immers niet alleen de nieuwe en flitsende internetbank Icesave, maar ook IJsland en zijn bewoners, die volgens allerlei verdragen voor de bank verantwoordelijk zijn. En die daar nu erg mee in hun maag zitten.

Want deze driehonderdduizend eilandbewoners moeten die driehonderdduizend Britten en Hollanders financieel compenseren. En dat is verdraaid lastig. Het eiland heeft een nationaal inkomen van zo’n 12 miljard euro, dat is vijftig keer zo klein als dat van als Nederland. Ze moeten zo’n 4 miljard euro terugbetalen, dertienduizend euro per IJslander.

Ter vergelijking: het is alsof Nederland aan een vreemde mogendheid omgerekend tweehonderd miljard zou moeten betalen omdat onze banken een mislukte bedrijfsstrategie hadden gevolgd (en dat hebben ze) en onze toezichthouder net zo pijnlijk zou hebben gesnurkt als die in IJsland (daarover verschillen de meningen).

Om deze rare som samen te vatten. Driehonderdduizend IJslander moeten per persoon dertienduizend euro terugbetalen aan driehonderdduizend Britten en Nederlanders. Stel dat u of ik een tegoed zou hebben (gehad) op IJsland, dan is er nu ergens een Sigur of Petur die mistroostig over de oceaan staart, mijmerend aan welke Hollander hij dit schuldig is. En hoe het verder moet.

Naast deze schuld aan u en mij heeft de IJslandse regering en burger natuurlijk ook nog een omvangrijke staatsschuld. En IJslanders verdienen al minder dan wij. Want de visvangst is verreweg de belangrijkste inkomstenbron, maar de opbrengsten daarvan lopen terug. Moet IJsland dan gaan bezuinigen? Heel zijn defensie afschaffen? Dat zou kunnen, als het land die had. Maar het heeft geen defensie. IJsland is kortom verstrikt in verdragen, rechtens volkomen weerloos en zal de komende decennia verder worden kaalgeplukt. Koop daarom IJslandse waar, alstublieft - vis is goed voor u.

Er is één troost voor de bewoners van IJsland. Zodra ze EU-lid worden, zullen ze vrijelijk in Europa kunnen bewegen en ook hierheen kunnen komen om hun geluk te beproeven en de misère in eigen land te ontvluchten. Het eiland zal daardoor leegstromen en de achterblijvers komen in steeds grotere problemen, alles door het wurgcontract van terugbetalingen waar ze aan gebonden zijn.

Nederland heeft zijn tanden laten zien en zijn rechten geëffectueerd. We zullen de IJslanders koste wat kost houden aan het gesloten verdrag, al moeten ze droog brood eten. Als de Schelde naar IJsland liep, hadden we een ketting gespannen, denk ik.