Kamp wil bedrijfje spelen gemeenten lastiger maken

Een aanscherping van de Wet markt en overheid moet het moeilijker maken voor overheden om bedrijfje te spelen. Minister Kamp van Economische Zaken wil dat ze zich minder snel achter het begrip algemeen belang kunnen verschuilen.

Kamp antwoordt dat in reactie op vragen van D66, CDA en 50PLUS naar aanleiding van de evaluatie van de Wet markt en overheid, die sinds 2014 van kracht is. De bedoeling van die wet was ondernemers te vrijwaren van oneerlijke concurrentie van de overheid. Door een beroep te doen op een ingebouwde uitzonderingsclausule voor activiteiten die het algemeen belang dienen, blijken overheden die wet redelijk eenvoudig buiten spel te kunnen zetten. Zich beroepend op het algemeen belang kunnen ze nog steeds veel economische activiteiten te kunnen ontplooien. Dat doen ze bijvoorbeeld in de schoonmaak- en de beveiligingsbranche.

Specifieke omstandigheden

Om die reden vroegen de fracties de minister om een nadere omschrijving van het begrip algemeen belang. Volgens Kamp is algemeen belang echter een lastig af te bakenen criterium en gaat hij dat ook niet doen. ‘Met een wettelijke definitie van wat een algemeen belang is in het kader van de Wet markt en overheid zou een situatie kunnen ontstaan waarbij onvoldoende rekening kan worden gehouden met de specifieke omstandigheden van het geval’, schrijft hij. Bestuursorganen hebben volgens hem zogeheten discretionaire ruimte nodig voor specifieke gevallen.

Inspraak voor ondernemers

Wel is hij van plan de procedure voor de ‘algemeenbelanguitzondering’ aan te scherpen. Met aanscherping van de procedure waarmee overheden bepalen of een activiteit in het algemeen belang is, wordt volgens de minister voorkomen dat activiteiten te eenvoudig kunnen worden gekwalificeerd als in het algemeen belang en de wettelijke gedragsregels die ongelijke concurrentie tegengegaan niet meer gelden. ‘Ik denk daarbij aan specifieke motiveringsvereisten en meer inspraak voor ondernemers voordat overheden eventueel gebruikmaken van een uitzondering op de gedragsregels.’

Opstellen lijst

Overheden houden daarmee de mogelijkheid om per geval af te wegen of het in het algemeen belang is om een bepaalde activiteit al dan niet uit te zonderen van toepassing van de gedragsregels. Het concretiseren welke activiteiten daar wel en niet onder kunnen vallen, zoals de fracties willen, stuit volgens Kamp op bezwaren. ‘Het concretiseren welke activiteiten wel en niet onder het algemeen belang kunnen vallen zou kunnen neerkomen op een lijst met economische activiteiten waarvoor het (on)mogelijk is om de algemeen belanguitzondering te gebruiken. Het is de vraag of het mogelijk is een dergelijke lijst op te stellen. Economische activiteiten die overheden verrichten zijn niet allemaal vooraf te voorzien en zijn aan verandering onderhevig, waardoor een lijst steeds herzien zou moeten worden’, stelt hij.