Provincies willen eerdere evaluatie accijnsverhoging

Het Interprovinciaal Overleg (IPO) dringt er bij staatssecretaris Eric Wiebes (VVD) op aan de accijnsverhoging op alcohol en brandstof van 1 januari nog deze maand te evalueren. Provincies merken nu al dat de verkoop in Nederland daalt en de omzet in Duitsland en België toeneemt.

Grenseffectentoets
De grenseffecten van het Belastingplan 2014 waar de accijnsverhoging onderdeel van is werden als nagenoeg niet aanwezig ingeschat door het kabinet. Maar de praktijk wijst dus anders uit, zeggen de provincies. Ze wijzen in hun brief aan Wiebes op een grenseffectentoets in opdracht van de provincie Limburg uit april 2013. Daarin wordt erop gewezen dat er bij een accijnsverhoging wel degelijk een verschuiving van werken en winkelen is naar de buurlanden bij een accijnsveng. 

Spookdorpen
De provincie Limburg trok dan ook al eerder aan de bel. Eind januari liet de brancheorganisatie van autobedrijven BOVAG al weten dat door de accijnsverhoging spookdorpen zullen ontstaan in de grensstreek. Winkels zouden moeten sluiten en dat zou funest zijn voor de leefbaarheid. Het CDA opende zelfs een meldpunt voor gedupeerde pomphouders in de grensstreek. Eind januari waren daar al 400 klachten binnengekomen.

Snelle evaluatie essentieel
Volgens IPO-portefeuillehouder Economie en CDA-gedeputeerde van Overijssel Theo Rietkerk is een snelle evaluatie essentieel om de negatieve effecten op de economie en werkgelegenheid zo snel mogelijk te stoppen. Hij vindt een evaluatie medio 2014, een toezegging van voormalig staatssecretaris Frans Weekers, te laat, net als een evaluatie in mei, zoals het kabinet later wilde, omdat de gevolgen van de verhoging raken aan de leefomgeving in de grensregio’s. Mochten de signalen uit de praktijk worden gestaafd door cijfers, dan willen de provincies dat het kabinet op korte termijn maatregelen treft om de negatieve effecten te beperken.

Stevig bestuurlijk signaal
Over welke maatregelen dat zouden moeten zijn wil Rietkerk geen voorzetjes geven. ‘Ik ben geen bestuurder die hardop denkt als Den Haag aan zet is. Wij willen een stevig bestuurlijk signaal afgeven en dit onderwerp op de Haagse politieke agenda zetten. We roepen op om de evaluatie en het debat in februari te houden. Dan moeten kabinet en Tweede Kamer maar beslissen wat er moet gebeuren.’ Rietkerk refereert naar cijfers die Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt (CDA) vrijdag presenteert naar aanleiding van meldingen van pomphouders. ‘Het lijkt erop dat het met de gemiste omzet op bier wellicht meevalt; brandstof is het meest schrijnend.' 

Schatkist loopt miljoenen mis
Rietkerk wijst ook op het belang van de rijksoverheid. ‘Je ziet nu al dat de schatkist miljoenen misloopt aan belastinginkomsten, terwijl het kabinet en de gedoogcoalitie er vanuit gingen dat er geen negatieve effecten aan de accijnsverhoging zouden zitten. Ze zullen moeten bijstellen om iets te genereren. Het mes snijdt aan twee kanten.’

Urgente situatie
De economische gedeputeerden besloten vorige week donderdag tijdens een bijeenkomst een brief te sturen naar Wiebes. ‘Zeven grensprovincies merken de gevolgen direct en de andere vijf provincies indirect ook. De eerste pompstations sluiten al.’ Ondernemers in Europa moeten dezelfde kansen hebben, memoreert Rietkerk Europese afspraken. ‘Dat gelijke speelveld is er nu niet. Er is ook een andere situatie dan er zou zijn met economische groei. Dit stevige signaal moeten de politici in Den Haag zich aantrekken. Het is een urgente situatie.’