Het theater van Guusje

Minister Donner van Sociale Zaken wil de lonen het komend jaar bevriezen. Gewoon nul procent erbij, want de inflatie is extreem laag komend jaar, tussen de 0 en 1 procent, en de kosten om de economie weer aan het pruttelen te krijgen extreem hoog. Het kabinet kan het gemeenschapsgeld maar één keer uitgeven.

Bevriezen betekent voor de altijd rechtlijnig, doch rechtvaardig redenerende Donner dat de nullijn voor álle werknemers geldt: dus ook voor de rijksambtenaren. Maar zijn collega Ter Horst van Binnenlandse Zaken had al in 2007 met de bonden afgesproken dat haar personeel in ruim drie jaar zo’n 10,5 procent loonstijging zou krijgen. Dus hebben de rijksambtenaren dit en volgend jaar nog recht op ruim 6 procent extra.

Ter Horst reageert als door een adder gebeten op de oproep van collega Donner om alle lonen voor 2009 te bevriezen. Het devies van Ter Horst is: handen af van de lonen van mijn ambtenaren. Een mooi staaltje theater van de bewindsvrouwe die wel beter weet. De rol van minister Ter Horst is immers niet alleen die van werkgever van rijksambtenaren. Zij maakt ook deel uit van het kabinet dat met een evenwichtig en betaalbaar pakket aan maatregelen moet komen om de economie op gang te helpen. De opstelling van Ter Horst draagt het risico in zich dat overal 3 tot 3,5 procent loonstijging wordt geëist en misschien wel gekregen.

Ter Horst heeft even stoere taal mogen uitslaan, maar zal nu toch met de bonden moeten gaan praten om de cao voor het rijk open te breken en tot een meer realistische loonstijging voor 2009 en 2010 te komen. Dit kan ook gemakkelijk omdat de inflatie veel lager uitpakt dan indertijd werd verwacht. Doet zij dit niet dan zadelt ze de gemeenten in de komende cao-onderhandelingen op met een groot probleem, want een dergelijke loonsverhoging bedreigt de mate waarin gemeenten extra investeringen kunnen doen in hun tanende lokale ­economie.

Breekt Ter Horst de cao open, dan zal dat haar niet in dank worden afgenomen door bonden en personeel, doet ze dat niet dan zal de rest van Nederland met scheve ogen naar deze minister kijken die te ­weinig oog heeft voor het al­gemeen belang.

Het kan er zelfs toe leiden dat Nederland straks twee bevoorrechte groepen kent: de naar bonussen graaiende bankiers die de economie kapot hebben gemaakt en de rijksambtenaren die er als enigen fors op vooruitgaan. De rest van Nederland moet zich dan maar op de ­nullijn door de economische malaise worstelen.

Erik van Zwam