Anticyclisch investeren Helmond ‘best practice’

Nu haar economie door de coronacrisis zware klappen krijgt, geeft de gemeente Helmond met haar Crisis- en Herstelnota de komende vier jaar een extra impuls aan de stad met 11 miljoen euro aan investeringen. In G40-verband wordt de nota gezien als een ‘best practice’. ‘Het is belangrijk dat je een buffer hebt’, aldus VVD-wethouder Serge van de Brug.

Er zijn meer gemeenten die anticyclisch investeren. Wat maakt jullie Crisis- en Herstelnota dan zo bijzonder?
‘De financiële gevolgen van corona komen in onze gemeente neer op een bedrag tussen de 5,5 en 11 miljoen euro. De coronacrisis versnelt een aantal ontwikkelingen, zoals de tweedeling in de maatschappij. Dat heeft ons doen besluiten om een extra impuls te geven aan de stad van 11 miljoen euro. We zetten hiermee maximaal in op structuurversterking. Wij bevinden ons in de luxe positie dat we ons dat kunnen veroorloven. Dat heeft zijn oorsprong in degelijk financieel beleid in het verleden. Daar ben ik natuurlijk wel blij mee, want ik ben in januari begonnen en de coronacrisis kondigde zich al snel aan. We willen onze stad verder helpen en zeker niet verder af laten zakken. Onze economie leunt op de topsectoren automotive, food, tech en slimme maakindustrie. Die sectoren worden keihard geraakt. Daar wil je iets extra’s voor doen, en voor de inwoners. De werkloosheid loopt hier naar verwachting sneller op dan elders.’

Hoe kwamen die investeringskeuzes tot stand?
‘Landelijk is het beeld ook dat er tweedeling tussen inwoners ontstaat. Onderaan de arbeidsmarkt krijgen mensen het nu snel moeilijk en dat willen we aanpakken. We willen lokale coalities tegen de tweedeling smeden. ‘Niet alleen vanuit overheid, maar breed gedragen, ook met andere partijen, zoals werkgevers. Verder krijgt de economie zware klappen, zoals de retail. Dat is ook een landelijke tendens. Daar willen we een extra impuls aan geven. Het is allemaal hard nodig. Ondernemers vallen om. In hoeverre kunnen we hen als gemeente faciliteren? We hebben nu een ondernemersloket met informatie over landelijke regelingen. Er is ook een vertrouwensloket, waar ondernemers advies kunnen vragen over hun bedrijfsvoering en kunnen sparren met andere ondernemers.’

Zijn er dan geen tekorten in Helmond?
‘Die 11 miljoen euro komt bovenop de begroting. We krijgen enigszins tegemoetkoming vanuit het rijk, maar we kunnen die extra impuls geven. Mooi dat we nu met de begroting voor de komende jaren bezig zijn. We hebben een meerjarige sluitende begroting, waarbij we de OZB niet meer verhogen, uitgezonderd de indexering.’

Investeren jullie ook anticyclisch in goede tijden?
‘We gaan de komende vier jaar in totaal 220 miljoen in de stad investeren. Daar komt die impuls van 11 miljoen bovenop. Dat geld is er omdat we een belang hadden in Essent en in de kabelexploitatie en we die opbrengsten niet meteen hebben ingezet, maar in onze financieringsreserve hebben gezet. De rente hebben we in de begrotingen ingezet. Door een wetswijziging is dat niet meer mogelijk, dus is nu 58 miljoen naar de reserve gevloeid en we vinden de coronacrisis een goed moment om deze middelen gedeeltelijk in te zetten. Een solide financieel beleid maakt dat je een instrument in handen hebt om de gevolgen van deze coronacrisis te verzachten. Het is toch belangrijk dat je buffer hebt voor dit soort zaken.’

Maar de coronacrisis is nog niet voorbij. Niemand weet wat de komende tijd nog zal brengen.
‘We besteden het geld zorgvuldig, maar deze investering kunnen we niet ieder jaar doen.  Voor de langere termijn moet dat wel worden aangevuld. Ik hoop dat de landelijke overheid ons voldoende bijstaat en meer zekerheid geeft over de financiën van gemeenten. De kosten voor het sociaal domein en jeugdzorg, nemen toe en dan heb je de coronacrisis. Het is zaak dat het rijk ons blijft ondersteunen.’

De gemeenteraad is van links tot rechts positief?
‘We kregen veel complimenten vanuit de raad. De Crisis- en Herstelnota is positief ontvangen. We hebben hem ook opgesteld in aanloop naar de begroting van volgende week. De nota is al opiniërend besproken in een commissievergadering, waarin ook andere wethouders de gevolgen voor hun portefeuilles uiteen hebben gezet. We moeten de nota nog vaststellen samen met de begroting. Dat doen we op 10 november.’

Helmond zit net onder het landelijke gemiddelde qua werkloosheidspercentages en sociaal dus niet een hele sterke stad. Hoe gaat u die werkloosheid aanpakken?
‘We zitten qua werkloosheidspercentage naar verwachting in Helmond 1 procentpunt hoger dan landelijk. We moeten daarmee aan de slag. Eerder hebben we de regiegroep arbeidsmarkt en onderwijs opgezet waarin arbeidsmarkt- en onderwijspartijen, zoals UWV, werkbedrijf, werkgevers uit onze arbeidsmarktregio, VNO-NCW en vakbonden zijn aangesloten. Een van de speerpunten is het Leven Lang Ontwikkelen. Die samenwerking is uniek. Het voordeel is dat we nu snel kunnen teruggrijpen op dat initiatief en op de plannen die we hebben gemaakt. We kunnen snel schakelen en de versnelling inzetten. We hebben ook een online tool om mensen van werk-naar-werk te begeleiden, voor het creëren van voldoende stage en beroepsoriëntatieplekken en voor de aanpak van jeugdwerkloosheid. Dat zijn ontwikkelingen die goed lopen. Met het werkgeversloket haken we aan bij business en innovatie. Het is goed om dat breed aan te pakken. Al die ontwikkelingen en initiatieven worden nu versneld door corona.’