Geringe stijging lokale lasten

Dat blijkt uit onderzoek van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (Coelo) naar de belastingtarieven in de 35 grootste gemeenten. Het jaarlijkse overzicht weerlegt daarmee eerdere berichtgeving van de NOS dat de lokale lasten voor bedrijven in 2011 ‘sterk’ zouden stijgen. Onderzoek van de omroep kwam uit op een gemiddelde lastenstijging van 3,5 tot 4,8 procent voor ondernemers in het midden- en kleinbedrijf.

Coelo-directeur Maarten Allers kan het grote verschil in uitkomst niet verklaren, omdat hij niet beschikt over de onderzoeksgegevens van de NOS. ‘De NOS heeft de toeristenbelasting meegeteld, wij niet. Maar dat zijn in verhouding zulke geringe bedragen, dat die nooit het grote verschil kunnen verklaren. Wij hebben per grote gemeente de stijging in ozb-opbrengst van niet-woningen vergeleken met vorig jaar. Die stijging blijft beperkt tot 1,7 procent. Omdat er doorgaans elk jaar meer bedrijfsgebouwen bijkomen, is het zeer waarschijnlijk dat de werkelijke lastenstijging per bedrijf minder is dan die 1,7 procent’, zegt de Groningse hoogleraar economie van de decentrale overheden.

Het ozb-tarief voor niet-woningen in de grote gemeenten bedraagt voor zakelijk gerechtigden gemiddeld 0,23 procent en dat voor gebruikers 0,18 procent. Breda heeft het laagste tarief voor zakelijk gerechtigden (0,13 procent) en voor gebruikers (0,11 procent). Nijmegen heft het hoogste tarief voor zakelijk gerechtigden (0,4 procent), Leiden hanteert het hoogste tarief voor gebruikers (0,34 procent).

Onder de norm

Sinds 2008 mogen gemeenten zelf hun ozb-tarieven bepalen. Wel heeft het kabinet bepaald dat de macro-opbrengst van de ozb in 2011 niet meer dan 3,5 procent hoger mag zijn dan in 2010. De totale stijging van de ozb-opbrengst in de grote gemeenten bedraagt 1,7 procent en ligt daarmee ver onder de norm. Dit stijgingspercentage is volgens Allers voor woningen en voor niet-woningen even hoog.

Zijn onderzoek wijst erop dat gemeenten gemiddeld genomen hun minder inkomsten uit het gemeentefonds en de eigen grondexploitatie niet verhalen op de huishoudens en bedrijven. De grote gemeenten verhogen hun woonlasten dit jaar met gemiddeld 1,3 procent. Gecorrigeerd voor inflatie (1,5 procent) is zelfs sprake van een daling. Het is voor het tweede jaar op rij dat de lokale belastingen minder stijgen dan de geldontwaarding. ‘Het onderzoek van het Coelo geeft opnieuw aan dat gemeenten zich zeer terughoudend opstellen waar het gaat om het verhogen van de woonlasten’, laat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten in een reactie weten. ‘In 2010 bleek al dat gemeenten de effecten van de recessie niet op de inwoners van de gemeente wilden afwentelen door middel van een lastenverhoging. In 2011 is dat beeld niet anders.’

Uit het Coelo-rapport Kerngegevens belastingen grote gemeenten 2011 blijkt dat de gemeentelijke woonlasten (ozb, riool- en reinigingsheffing) gemiddeld met 9 euro stijgen tot 644 euro. De verschillen tussen gemeenten zijn aanzienlijk. Het laagst blijken de woonlasten in Alkmaar (526 euro) en het hoogst in Groningen (731 euro). Acht gemeenten verlagen dit jaar hun woonlasten. Dordrecht doet dat het meest fanatiek: -3,4 procent. Emmen (5,2 procent) verhoogt de woonlasten het meest.

De gemiddelde reinigingsheffing ligt met 282 euro 0,3 procent hoger dan vorig jaar. Nijmegen is het goedkoopst (108 euro) en Groningen het duurst (362 euro). Het gemiddelde tarief voor de rioolheffing neemt met 3,6 procent relatief gezien het meest toe van alle gemeentelijke woonlasten. De toename is ruim twee maal zo hoog als de inflatie. Dat komt volgens het Coelo doordat gemeenten meer taken hebben gekregen op dat vlak. De gemeente Westland verhoogt de rioolheffing het meest: + 35 procent.

Top tien hoogste woonlasten (in euro's)