Weg ermee!

Dat gepruts om uitgebreid te verantwoorden waaraan je kleine bedragen hebt uit­­gegeven, moet voor eens en altijd afgelopen zijn. Weg ermee! Het is onzinnig als gemeenten veel geld moeten betalen aan dure controllers en nog duurdere accountants voor de controle van bedragen van enkele tienduizenden euro’s. 

Deze verstandige gedachte leidde vijf jaar geleden tot de ‘verzameluitkering’. Elke minister moest voortaan al zijn kleine doeluitkerinkjes voor de gemeenten verzamelen in één uitkering, die de gemeenten dan mogen uitgeven aan alle onderwerpen van dat ministerie. De besteding is dus niet meer beperkt tot het thema van de doeluitkering zelf. Bijvoorbeeld kleine bijdragen van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor het tegengaan van bijstandsfraude mogen de gemeenten ook inzetten voor emancipatie, waar dat ministerie ook over gaat.

De verzameluitkering werkt goed en verbetert de doelmatigheid van de overheid – vooral bij de gemeenten. Die hoeven zich niet meer druk te maken of ze tweeduizend euro moeten terugbetalen die ze hebben bespaard door zuinig te werken. En is het nou zo erg als ergens een paar gemeenten tweeduizend euro voor fraudebestrijding uitgeven aan emancipatie? Op een rijksbegroting van 200 miljard euro?

De verzameluitkering werkt goed en verbetert de doelmatigheid van de overheid – maar dat is voor dit kabinet geen reden om haar in stand te houden. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken houdt er beroerd toezicht op dat de ministeries zich aan deze regeling houden. Nou ja, beroerd, hij houdt eigenlijk helemaal geen toezicht. Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken (EZ) gaat nog een stapje verder, en wil de verzamel­uitkering nu afschaffen. EZ ging vroeger over het beperken van administratieve lasten, maar dat lijkt heel lang geleden. Haar argument? Ze vertrouwt minister Plasterk niet.

Dan verwacht je natuurlijk dat Plasterk haar in de ministerraad tot de orde roept, en dat hij uitlegt dat het niet zo erg is als de gemeenten twintigduizend euro voor bedrijventerreinen gaan uitgeven aan iets vreselijks als lantaarnpalen bijvoorbeeld. Ach nee, als je geen toezicht houdt op de regeling, kun je ook niemand overtuigen dat er geen gekke dingen gebeuren. Bovendien wil Plasterk zelf de verzameluitkeringen weliswaar niet afschaffen, maar wel beperken. Dat doet hij stiekempjes al, in afwijking van de wet.

Nu wil hij zijn leven beteren door de wet aan te passen. U weet: de laatste jaren leidt elke aanpassing van de regels over de verhouding tussen rijk en gemeenten tot een betere positie voor het rijk en een slechtere positie voor de gemeenten. Dus als er een wettelijke bepaling is waar de gemeenten blij mee zijn, dan zegt het rijk: ‘Weg ermee!’