Zakkenvuller

Het gebeurde in maart 2014. Bijna iedereen is het alweer vergeten. Nieuwe paspoorten en id-bewijzen werden tien jaar geldig in plaats van vijf jaar. Hartstikke handig natuurlijk, prima geregeld. Vanaf maart 2019 is het dus een stuk rustiger bij de balies van burgerzaken.

Dat betekent helaas wel dat de paspoorten en id-bewijzen duurder worden. De vaste kosten moeten immers voortaan worden gedekt met minder paspoorten en id-bewijzen. Dat geldt voor de vaste kosten van het rijk voor het produceren van de paspoorten en id-bewijzen, en voor de vaste kosten van de gemeenten voor het aanvragen en verstrekken ervan.

De toenmalige minister van Binnenlandse Zaken had dat heel goed door. Hij bepaalde dat de tarieven van de paspoorten en id-bewijzen vanaf maart 2014 omhoog mochten. Zo kon een reservepotje worden aangelegd, zodat de tarieven in 2019 niet ineens heel veel omhoog hoeven te gaan. Toch ging er iets mis. De minister dacht namelijk alleen maar aan zijn eigen portemonnee. Alleen de tarieven voor de rijkskosten gingen omhoog, met ruim 16 euro per paspoort en bijna 15 euro per id-bewijs.

Het rijk verdubbelde zo bijna zijn eigen tarieven. Dat was veel meer dan nodig. Maar de gemeenten mochten géén reservepotje aanleggen. Ik noemde de minister daarom in maart 2014 een pannenkoek. Ik geef toe, dat was te lief. ‘Zakkenvuller’ was toepasselijker geweest.

Nu, in de zomer van 2018, worden de tarieven voor 2019 besproken. Staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken stelt voor om de tarieven alleen maar te verhogen met 2,2 procent inflatie. De gemeenten krijgen dan definitief geen compensatie voor de kostenstijging vanaf 2019. Ze maken voortaan forse verliezen op de paspoorten en id-bewijzen.

De staatssecretaris vroeg aan de VNG wat die daarvan vindt. Dat was natuurlijk hét moment voor de VNG om opnieuw compensatie te vragen voor de kosten van de langere geldigheidsduur. Maar wat antwoordde de VNG? ‘De VNG stemt in met de indexering van 2,2 procent. Wel vragen we of het gemeentelijke tarief voor de paspoorten van volwassenen één eurocent omhoog kan, want dan blijft het tarief voor volwassenen gelijk aan dat voor jongeren.’

Eén eurocent. Je kunt veel negatiefs over de VNG zeggen, maar zeker niet dat ze de zakken van de gemeenten vult.