Gerechtshof: geen precario voor Voorst en Beuningen

De gemeenten Voorst en Beuningen mogen van het Gerechtshof Arnhem/Leeuwarden en het Gerechtshof Amsterdam geen precario heffen vanwege oude, nog rechtsgeldige contracten.

Midden en eind vorige eeuw zijn er in de provincies Overijssel, Gelderland, Friesland en Utrecht door de rechtsvoorgangers van Vitens overeenkomsten gesloten met gemeenten. In die overeenkomsten is onder meer geregeld dat Vitens zonder vergunningen of ontheffingen leidingen in de grond van gemeenten kan hebben zonder daarvoor te hoeven betalen.

Gedoogplicht
Voor Voorst heeft het Gerechtshof bepaald dat er geen precario kan worden geheven als de overeenkomst niet is opgezegd, of als er onvoldoende zwaarwegende redenen voor opzegging zijn. Voor Beuningen geldt dat er geen belastingaanslagen kunnen worden opgelegd omdat in de overeenkomst een privaatrechtelijke gedoogplicht is opgenomen. Dat wil zeggen ‘dat de gemeente de aanwezigheid van waterleidingen in de gemeentegrond in haar hoedanigheid als grondeigenaar dient te gedogen en dat een dergelijke gedoogplicht aan de heffing van precario in weg staat’, aldus het Gerechtshof.

Afschaffing
Precario is een gemeentelijke belasting op drinkwaterleidingen die in de grond van de gemeente liggen en die via de drinkwaterrekening bij de inwoners terecht komt. Een aantal gemeenten binnen het voorzieningsgebied van Vitens heft precario.
Precario is per 1 juli 2017 al afgeschaft. Voor gemeenten die op 10 februari 2016 al precario hieven – de datum waarop de minister van Binnenlandse Zaken het wetsvoorstel voor afschaffing van precario heeft aangekondigd – geldt een overgangstermijn tot 1 januari 2022.
Veel gemeenten hebben de afgelopen jaren de overeenkomst opgezegd om zo precario te kunnen gaan heffen. Vitens heeft zich altijd tegen die opzeggingen verzet, omdat Vitens van mening is dat precario een oneigenlijke wijze is voor gemeente om aan geld te komen; het is een verkapte belasting die via de drinkwaterfactuur bij de bewoners van de gemeente terecht komt.

Zeeland
Eerder deze maand beet de gemeente Hulst in het stof. Het Gerechtshof in Den Haag oordeelde dat de gemeente de Zeeuwse elektriciteits- en gasnetbeheerder Enduris onterecht precariobelasting oplegde. In de overeenkomst van Enduris met de gemeente was namelijk opgenomen dat het de netbeheerder is toegestaan ‘in, aan, op, onder of boven’ de grond leidingen aan te leggen, aansluitingen tot stand te brengen of aftakkingen te maken. Leidingen, aansluitingen en  aftakkingen die ook ‘in stand gehouden, onderhouden, uitgebreid, gewijzigd of weggenomen’ moeten kunnen worden. In die zin moet dan ook het ‘hebben van leidingen’ in de grond worden toegestaan. Daarop vervalt volgens het Gerechtshof de grondslag voor de belasting.