ESF en EFRO-beleid op de schop

Meer aandacht voor opvang en integratie van migranten met Europees geld, eenvoudiger en flexibeler regels voor zeven vaak ingewikkelde Europese fondsen en aandacht voor een groener en slimmer Europa. Dat zijn een paar kernpunten van voorstellen van de Europese Commissie voor het vernieuwde cohesiebeleid.

Nu vallen nog het Europees Sociaal Fonds (ESF), het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en het cohesiefonds onder het cohesiebeleid. Dat laatste is irrelevant voor Nederland, omdat dat naar de armste Europese regio’s gaat. Het ESF wordt onder de naam ESF+ in een aparte sociale pijler ondergebracht. Uit het nieuwe cohesiebeleid kan Nederland 1,6 miljard euro verwachten.

Het prijskaartje voor het cohesiepakket is 373 miljard euro voor de periode 2021-2027 dat wordt verdeeld. Er wordt in de komende jaren nog onderhandeld, tussen lidstaten, Europees Parlement en Europese Commissie. Het kabinet vindt dat te veel.

Klimaatverandering
Het grootste deel van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling gaat naar innovatie, steun aan kleine ondernemingen, en industriële modernisering en er wordt geïnvesteerd in de overgang naar een koolstofarme, circulaire economie en de bestrijding van klimaatverandering. Europa moet groener en slimmer worden.

Ook zijn er in de voorstellen nieuwe criteria om geld te krijgen uit het EFRO. Naast het BBP per hoofd van de bevolking, in de categorieën minder ontwikkelde-, overgangs- en meer ontwikkelde regio’s, komen er in de voorstellen nieuwe criteria: jeugdwerkloosheid, laag opleidingsniveau, klimaatverandering en de opvang en integratie van migranten.

Lokale overheden
Ook wil de Commissie dat de inbreng van lokale en regionale en nationale overheden groter wordt. Ze moeten beter worden betrokken bij het beheer van de fondsen en meer meebetalen. De Europese cofinanciering zal in de voorstellen dalen naar maximaal 40 procent in plaats van de huidige 50 procent.

De fondsen moeten ook beter aansluiten bij lokale, regionale en nationale ontwikkelingsstrategieën. Zo wordt het EU Urban Initiative ingezet in de voorstellen, een samenwerking tussen steden.

Asiel en migratie
Er moet een single rule book voor zeven fondsen komen waardoor er meer synergie is bijvoorbeeld tussen de fondsen voor het cohesiebeleid en het Fonds voor asiel en migratie als het gaat om de ontwikkeling van lokale strategieën voor de integratie van migranten. De fondsen waar het omgaat zijn EFRO, ESF+ het Cohesiefonds, het Maritiem en visserijfonds, het asiel en migratiefonds, het interne veiligheidsfonds en het fonds voor grensmanagement en visa. Nu is het soms zodat regels van het ene fonds niet goed afgestemd zijn op een ander fonds. Ook worden straks beperkte overdrachten van middelen binnen de programma's van de EU-fondsen mogelijk.