Begrotingstekort van 30 miljoen: Enschede tussen hoop en vrees

De meerjarenbegroting van de gemeente Enschede toont vanaf 2026 een structureel tekort van 30 miljoen euro. Het college weigert vooralsnog de korting op het gemeentefonds door het rijk te verwerken in haar eigen begroting, maar als er binnen nu en 9 maanden niks verandert zal ook de grootste stad van Overijssel moeten toegeven aan forse bezuinigingen.

Hoop?

‘We hopen dat het kabinet nog tot inkeer komt. Mocht dat niet gebeuren dan staan we volgend jaar voor scherpe keuzes’, aldus de gemeente op haar website. In de meerjarenbegroting zelf is van die hoop echter weinig terug te vinden. Daarin staat dat het, sinds de vaststelling van de begroting van het rijk, volgens het college ‘vrijwel zeker’ is dat ‘enorme kortingen’ op het gemeentefonds niet worden teruggedraaid.

Grote gevolgen

Voor Enschede betekent de korting op het gemeentefonds, het ravijnjaar, dat ze het met zo’n 30 miljoen euro minder moeten doen. Tegelijkertijd stijgen de kosten. Het college heeft laten berekenen dat een ophoging van de lokale belastingen met 60 procent het tekort kan opvangen, maar noemt dat ‘volstrekt onrealistisch’. In de nieuwe begroting stuurt Enschede al flink bij: 25 miljoen euro wordt er bespaard. Nog eens 30 miljoen moeten besparen gaat volgens wethouder Marc Teutelink ‘grote gevolgen’ hebben voor het voorzieningenniveau.

Ombuigingen

Maar het lijkt erop dat het wel zal moeten, erkent ook Teutelink. Ondanks de hoopvolle teksten op de gemeentelijke website, als: ‘Enschede gaat nog steeds voorop in de lobby richting het rijk’ en ‘we blijven hameren op het feit dat we gezamenlijk voor enorme maatschappelijke opgaven staan’, worden in wezen achter de schermen de bezuinigingen al voorbereid. Richting de zomernota, die over 9 maanden naar de raad moeten, brengt het college ombuigingsopties met een omvang van 30 à 40 miljoen euro in beeld.

Signaal

Dat Enschede die besparingen nu nog niet heeft verwerkt in de begroting en dus een niet-sluitend meerjarenbegroting indient heeft meerdere redenen. Zo wil het gemeentebestuur een duidelijk signaal afgeven richting het rijk, dat de korting op het gemeentefonds tot problemen leidt. Daarnaast benadrukt de gemeente dat een deel van het tekort wordt veroorzaakt door stijgende kosten in de jeugdzorg, een kostenpost waar gemeenten nauwelijks invloed op hebben en die zij verplicht zijn te maken. Enschede wil laten zien dat de middelen die zij krijgt onvoldoende zijn om alles goed uit te voeren.

Laatste poging

‘Harde en bijzonder pijnlijke bezuinigingen gaan onze ambities raken’, zegt het college. ‘Dit terwijl grote uitdagingen als het woningtekort, netcongestie en de energie- en warmtetransitie steeds meer aandacht vragen.’ Daarom doet Enschede nog een laatste (wanhoops)poging de landelijke overheid op andere gedachten te brengen: ‘Zet niet de bijl in de wortel van de ontwikkeling van onze stad. Eenmaal afgebroken voorzieningen kunnen niet zomaar weer worden opgebouwd.’