Dom

Het was een domme toezegging van minister Plasterk aan de Tweede Kamer. De Kamer wilde weten of de verdeelmodellen van het gemeentefonds nog wel goed waren. En hij zegde een onderzoek toe. 

Nu zit Ollongren met de gebakken peren. Het onderzoeksrapport is deze maand verschenen en heet ‘Zoeken naar balans’. De conclusie laat zich raden. Er deugt weinig van de verdeelmodellen. Alleen al bij de verdeling van de sociale structuur, dus van werk, welzijn, zorg en onderwijs, zijn meer dan veertig verbeteringen mogelijk. Dat betekent dat er veertig fouten zijn. En daarbij is nog niet gekeken naar de fysieke structuren en naar de centrumfunctie van de gemeenten.

De onderzoekers ontdekten ook dat de gemeenten weinig vertrouwen hebben in de verdeelmodellen. Ook die conclusie liet zich raden. Natuurlijk dacht ik dat er een relatie bestaat tussen die twee conclusies. Het één is een gevolg van het ander, dacht ik. Dat de gemeenten geen vertrouwen in de verdeelmodellen hebben komt, zo dacht ik, omdat er meer dan veertig fouten in zitten.

Hoe dom van mij! Hoe naïef, sukkelig en zwakhoofdig van mij! En niet alleen dat. Ook boosaardig, gemeen, kwaadwillig, vals en malicieus van mij! Hoe kan ik dat nu denken? Want volgens de onderzoekers hebben de veertig fouten en het gebrek aan vertrouwen helemaal niets met elkaar te maken. U merkt, ik snap bar weinig van het gemeentefonds.

En daarmee bevind ik me gelukkig in goed gezelschap. De onderzoekers hebben namelijk de ware reden gevonden waarom de gemeenten geen vertrouwen in de verdeelmodellen hebben. Dat ligt uiteraard niet aan het ministerie. Dat komt uiteraard niet door die veertig fouten. Dat komt volgens ‘Zoeken naar balans’ omdat de gemeenten de verdeelmodellen niet snappen. De domme gemeenten begrijpen noch de uitgangspunten noch de uitwerking van de nobele verdeelmodellen van Binnenlandse Zaken. De onderzoekers adviseren daarom dat de VNG aan de gemeenten de deugden van de hooggekwalificeerde verdeelmodellen veel beter uitlegt. Dan krijgen de gemeenten vanzelf veel meer vertrouwen in de verdeelmodellen.

Nu begrijpt u waarom minister Ollongren in de meicirculaire gaat melden dat ze het sociale deel van het gemeentefonds volgend jaar niet beter gaat verdelen. Ondanks de veertig fouten. Want eerst moeten de gemeenten op cursus.