Deskundigen van Financiën

Men schreeuwt om het vertrek van de verantwoordelijke bestuurders en hun ambtenaren. Die zouden immers absoluut incompetent zijn, verblind door hebzucht en de jacht op hogere rendementen. Ze hadden toch kunnen weten dat er iets mis moest zijn met die hoge rendementen van vijf procent per jaar die de IJslandse banken beloofden. En experts hadden al gewaarschuwd.

Toegegeven, de gemeenten en provincies hebben zich aan de regels gehouden, maar ze hadden moeten beseffen dat dit niet voldoende was. En die regels moesten direct worden aangepast. Voortaan mogen de gemeenten en provincies alleen maar werken met banken uit de Europese Unie. Er kwam een brede discussie of ze nog wel zelf mogen kiezen bij welke bank ze hun geld zetten - het is wellicht verstandig om dat over te laten aan de minister en de ambtenaren van het ministerie van Financiën.

Want tweehonderd miljoen euro kwijt, dat is nogal wat. Het nieuws beheerst dagenlang de voorpagina’s van de kranten. Het verweer van de gemeenten en provincies dat de toezichthouder, De Nederlandsche Bank, zijn werk slecht heeft gedaan en had moeten waarschuwen, wordt weggehoond. Anderen de schuld geven, daar trapt de publieke opinie niet in.

December. De Staat der Nederlanden verliest een miljard euro. Fortis, 100 procent staatseigendom, blijkt namelijk voor een miljard euro deel te hebben genomen aan het piramidespel van fraudeur Madoff. De pers schrijft er nauwelijks over, een klein berichtje op de financiële pagina’s. Het publiek haalt zijn schouders op.

Als er al een reactie is, dan is het vooral medelijden met minister Bos van Financiën. Die is volgens de pers immers een geweldige vent. In de peilingen stijgt zijn populariteit snel. De minister is immers uiterst bekwaam en deskundig. Fraude, tja, dat kan iedereen overkomen. Geen enkel verwijt van hebzucht door het streven naar de hoogste rendementen. Geen enkel verwijt van ‘dat had je kunnen weten’. Weliswaar hadden experts gewaarschuwd dat Madoffs rendementen van tien procent per jaar onmogelijk waren, maar je mag toch wel afgaan op de goedkeuring van de toezichthouder, de Amerikaanse Securities and Exchange Commission?

Toegegeven, Fortis heeft zich niet aan de regels gehouden. De beloofde garantie bleek nep, en als de regels waren gevolgd, had dat niet kunnen gebeuren. Maar ach, een miljard euro kwijt, dat is niet zoveel voor een grote bank. In ieder geval te weinig om gecontroleerd te worden bij de overname van Fortis door de Staat, enkele maanden daarvoor. Maar Bos pikt het niet dat de Amerikaanse toezichthouder zijn werk zo slecht heeft gedaan. Die had moeten waarschuwen. We gaan dus de schade claimen! Pers en publiek applaudisseren voor de minister van Financiën.