Eerst kabinetsformatie, dan pas herstelplan

Versnelde afbouw van zelfstandigenaftrek en de hypotheekrenteaftrek zijn volgens het kabinet nodig om in Brussel goedkeuring te krijgen voor het Nederlands herstelplan (RRP) dat in de maak is. Afgezien van een ambtelijke voorbereiding is er nog geen vastomlijnd plan.

Dat schrijft het demissionaire kabinet aan de Tweede Kamer. Brussel noemt die maatregelen overigens niet zelf, alleen beleidsdoelen.

6 miljard

Om in aanmerking te komen voor de 5,96 miljard die voor Nederland liggen te wachten in Brussel, moet Nederland voldoen aan de landen specifieke aanbevelingen van de Europese Commissie uit 2019. Daarin staan onder meer het verminderen van prikkels voor zelfstandigen zonder personeel en het organiseren van adequate sociale bescherming. Het kabinet koppelt daar zelf de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek als mogelijke maatregel aan.

Formatie

Met de versnelde afbouw van de hypotheekrente hoopt het kabinet tegemoet te komen aan het gelijk trekken van de fiscale behandeling van huur en koopsector en het ontwikkelen van de particuliere huursector, wat ook een aanbeveling is. Stappen in deze dossiers – en die om de pensioenen intergenerationeel houdbaar te maken en schokbestendig – zijn nodig om goedkeuring uit Brussel te krijgen, verwacht het demissionaire kabinet. De keuzes worden in de kabinetsformatie gemaakt.

Voldoende tijd

Dat Nederland nog steeds geen plan heeft ingediend, heeft volgens demissionair minister Hoekstra (Financiën) te maken met de demissionaire status van het kabinet. ‘Belangrijke keuzes over het Nederlandse coronaherstelplan zijn aan een nieuw kabinet en worden aan de formatietafel besproken. Tijd is er nog voldoende, tot rond de zomer van volgend jaar kan er in Brussel nog een plan worden ingediend zonder dat het gevaar bestaat dat Nederland geld misloopt.’ Landen kunnen aanspraak maken op het Europese geld als zij structurele hervormingen en investeringen doorvoeren

Regionale spoorlijnen

De keuzes tijdens de formatie gelden ook voor de bijlagen bij de brief. De Kamerbrief gaat vergezeld van een stuk van 144 pagina’s waarin reeds genomen en gedekte maatregelen staan, zoals voor het klimaat en voor digitalisering waar een groot deel (respectievelijk 37 en 20 procent) van de 5,96 miljard naar toe moet. Maatregelen vanaf februari 2020 komen in aanmerking voor vergoeding uit Brussel.

Ook gaat er een stuk van 300 pagina´s bij de Kamerbrief met mogelijke maatregelen onder meer het verduurzamen van vastgoed voor onderwijs en het verduurzamen van regionale spoorlijnen. Ook hier zijn vergroening en digitalisering prominent aanwezig met investeringen in de single digital gateway waardoor lokale overheidsdiensten digitaal worden aangeboden in de EU. Ook zet het kabinet in op een leven lang leren.

Projectdirectie

Inmiddels zijn ambtelijk voorbereidingen getroffen die moeten waarborgen dat na de kabinetsformatie snel een herstelplan kan worden opgesteld. De Nederlandse provincies klagen al lang dat er zelfs ambtelijk geen beweging was waar te nemen. Zodra in de formatie keuzes op hoofdlijnen zijn gemaakt, gaat een speciale projectdirectie het herstelplan schrijven. Pas in die fase worden sociale partners en decentrale overheden geconsulteerd, schrijft het kabinet. Daarna wordt de Kamer geïnformeerd en wordt het plan aan het parlement voorgelegd. Na goedkeuring volgt indiening in Brussel.

Achterkamertjes

Intussen hameren de provincies op een goede betrokkenheid van de provincies en regionale partners als universiteiten. Dat deden ze eind vorige week in een open brief, met de aanhef ‘Beste Mark en Stef’. Ze stellen dat de regionale betrokkenheid onvoldoende is. Ook voert het kabinet diverse moties dienaangaande niet uit. ‘Vele landen organiseren stakeholder consultaties en stakeholder conferenties. In Nederland vinden de voorbereidingen echter plaats achter gesloten deuren’, aldus de provincies. ‘We vragen de regering om gauw een stakeholdersconferentie te organiseren en ons actief te betrekken bij het opstellen van het nationaal plan voor het RRF. We moeten doen waar Nederland zo goed in is, samen werken, en daar horen achterkamertjes niet bij.’