Belastingheffing

Per dag ademt iedereen twee kilo CO2 uit. Vijf kilometer autorijden is een kilo CO2-uitstoot extra. Zestien kilometer met de trein? Weer een kilo. Als u 150 liter cola drinkt, hoppa, nog een kilo CO2. Dat moet minder. U raadt al wat er gaat gebeuren: Nederland krijgt vanaf 2021 een CO2-heffing. In 2021 begint die bescheiden, met drie cent per kilo CO2. 

Elk jaar komt er een cent per kilo bij. In 2030 is die heffing dan twaalf cent per kilo. Dat staat in het klimaatakkoord. Het rijk gebruikt die heffing om alle klimaatmaatregelen te kunnen betalen. Het gaat om honderden miljoenen euro.

Nu heb ik totaal geen verstand van het klimaat. Hoe een beter klimaat eruitziet, en of die klimaatmaatregelen en die CO2-heffing bijdragen aan een beter klimaat? Ik weet het niet. Ik weet wel dat die klimaatmaatregelen leiden tot meer inkomsten voor de gemeenten. Want de gemeenten krijgen ‘trap op’ 10 procent van alle rijksuitgaven van de klimaatmaatregelen. En die nieuwe CO2-heffing?

Belastinginkomsten van het rijk hebben geen invloed op hoeveel geld de gemeenten van het rijk krijgen. Dus krijgen de gemeenten tientallen miljoenen euro erbij. Zou u denken. Maar nu onderschat u de vindingrijkheid van het kabinet. Dat bedacht een truc om de gemeenten geen 10 procent te hoeven geven. Ik zal u niet lang in spanning laten – spanning leidt tot extra CO2-uitstoot – maar meteen de truc verklappen: die nieuwe CO2-heffing wordt een belastingheffing die van het kabinet niet ‘belasting’ maar alleen ‘heffing’ mag worden genoemd.

Rijksbelastingen tellen namelijk niet ‘trap af’ mee, maar wél ‘trap af’ voor wat de gemeenten krijgen. Dus de gemeenten krijgen meer geld vanwege de nieuwe rijksuitgaven voor het klimaat, maar minder geld vanwege de nieuwe CO2-heffing. Per saldo krijgen ze geen cent erbij. Is er dan een verschil tussen belastingen en niet-belastingheffingen? Nee, dat is er nauwelijks – het grootste verschil is de naam.

Als het kabinet de CO2-heffing ‘CO2-belasting’ had genoemd, zouden de gemeenten tientallen miljoenen euro meer krijgen. Door dit flauwe woordspelletje van het kabinet missen gemeenten de komende jaren tientallen miljoenen euro. Om vreselijk boos van te worden. Maar dat kan ik beter niet doen. Want boos worden leidt ook weer tot extra CO2-uitstoot.