Duidelijkheid Vpb-plicht voor gemeenten en afvalinzamelaars

Naar aanleiding van het overleg met de Koninklijke Vereniging voor Afval- en Reinigingsmanagement (NVRD) heeft de Belastingdienst vorige week vrijdag een update inzake afvalactiviteiten gepubliceerd. De Belastingdienst gaat in op de wijze waarop de gemeente en samenwerkingsverbanden om dienen te gaan met de activiteiten omtrent huishoudelijk afval en met name het fiscale resultaat als gevolg van de verkoop van reststromen. Onderstaand lichten wij dit verder toe.

Activiteiten afval: is er sprake van een onderneming?

De Belastingdienst onderkent met betrekking tot het huishoudelijk afval twee activiteiten:

1. inzamelen van huishoudelijk afval
2. zich ontdoen van huishoudelijk afval tegen een positieve opbrengst

Voor beide activiteiten dient afzonderlijk te worden getoetst of sprake is van een onderneming voor de heffing van vennootschapsbelasting. Inzamelen van huishoudelijk afval leidt in beginsel niet tot belastingplicht omdat geen sprake is van deelname aan het economische verkeer. Dit is anders als de inzameling wordt uitgevoerd door een gemeenschappelijke regeling op basis van mandaat. In dat geval kan in de meeste gevallen de samenwerkingsvrijstelling worden toegepast.  

Belastingplichtige voor activiteiten afval

Met betrekking tot de activiteit ‘zich ontdoen van huishoudelijk afval tegen een positieve opbrengst’ geldt dat de partij, die verantwoordelijk is voor de waardecreatie, Vpb-plichtig is. Met andere woorden: indien een samenwerkingsverband hiervoor verantwoordelijk is, leidt deze activiteit tot vennootschapsbelastingplicht bij het samenwerkingsverband en niet bij de gemeente(n). Als de activiteiten worden uitgevoerd door een NV dan wel BV hoeft geen onderscheid te worden gemaakt. De NV of BV is immers integraal vennootschapsbelastingplichtig en drijft met haar gehele vermogen een onderneming. Ten behoeve van de samenwerkingsvrijstelling dient alsnog het resultaat dat wordt behaald met het inzamelen van huishoudelijk afval inzichtelijk te worden gemaakt.

Bepalen fiscale resultaat

De fiscale winst met betrekking tot de activiteit ‘zich ontdoen van huishoudelijk afval tegen een positieve opbrengst’ wordt vastgesteld op basis van een percentage van de omzet (de zogenoemde ‘transactional net margin-methode’). De Belastingdienst noemt geen exact percentage, maar voor zover duidelijk dient te worden uitgegaan van een winstmarge van 1% over de opbrengsten van de verkopen van reststromen, met uitzondering van de opbrengsten die afkomstig zijn van Stichting Afvalfonds Verpakking en Nedvang en de afvalstoffenheffing. Deze opbrengsten zijn volledig toe te rekenen aan de onbelaste activiteit ‘inzamelen van huishoudelijk afval’, waardoor deze niet zijn belast met vennootschapsbelasting.

Afsluiten vaststellingsovereenkomst

In samenwerking met de NVRD heeft de Belastingdienst een aantal vaststellingsovereenkomsten opgesteld. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen:

• de overheids-NV en BV;
• de gemeenschappelijke regeling op basis van delegatie;
• de gemeenschappelijke regeling op basis van mandaat;
• de gemeente die zelf gerechtigd is tot de positieve opbrengst van afvalstromen met waarde.

Indien een gemeente niet zelf verantwoordelijk is voor de waardecreatie bij het verkopen van de afvalstromen hoeft zij in beginsel geen vaststellingsovereenkomst af te sluiten. In alle andere gevallen adviseren wij om met de Belastingdienst in overleg te treden voor het sluiten van een vaststellingsovereenkomst om zo zekerheid te verkrijgen over de belastingheffing ten aanzien van de verkopen van de afvalstromen.

Meer informatie

Voor meer informatie omtrent dit onderwerp, kunt u contact opnemen met één van onze specialisten.