Wendbaar begroten voor gemeenten in en na crisistijd

Gemeenten breken hun hoofd over de begroting voor komend jaar. De tekorten liepen al zo op en toen bracht COVID-19 iedereen in nog grotere onzekerheid. Hoe kunnen gemeenten daarop anticiperen? Wetende dat het post-coronatijdperk nog moet aanbreken?

De noodzaak van een wendbare begroting is in 2020 alleen maar urgenter geworden. De coronacrisis heeft tenslotte laten zien dat elk potentieel toekomstbeeld volledig kan omslaan. De grote vraag is of gemeentelijke organisaties in staat zijn flexibel en effectief op de mogelijke scenario’s – en wijzigingen daarin – te reageren.

 

Noodzaak wendbaar begroten nog urgenter

De essentie van wendbaar begroten, is dat gemeenten hun opgaven en ambities integraal benaderen. Veranderende omstandigheden dwingen namelijk om gestelde doelen continu te heroverwegen en om vervolgens snel door te schakelen. En dat is alleen mogelijk als gemeenten inzicht hebben in de prioriteiten en weten aan welke knoppen ze kunnen draaien om bij te sturen.

Positieve opbrengst behouden

Vanuit het perspectief van die integrale benadering heeft de crisissituatie voor gemeenten ook kansen gecreëerd. In die zin dat colleges en raden qua scenario’s en besluitvorming gedeelde urgentie zagen en dat zij met elkaar in gesprek waren zonder meteen vanuit eigen portefeuilles of agendapunten te redeneren. Op die manier werd overzicht gekregen en werden meer mogelijkheden in kaart gebracht om te sturen. Het zou mooi zijn als deze organisaties kunnen vasthouden aan wat ze met elkaar hebben bereikt. Onder het motto, never waste a good crisis, is die integraliteit namelijk een van de positieve opbrengsten.

Scenariodenken en regievoering

Wendbaar begroten klinkt heel voor de hand liggend, maar dat betekent ook een wendbaarder organisatie en bestuur en denken in scenario’s. Dat blijkt in de praktijk niet altijd een vanzelfsprekendheid. Corona geeft ook nog eens extra dimensies aan dat verhaal, want gemeenten zullen hun tekorten nog harder zien oplopen. Zo zal de coronacrisis onherroepelijk grote financiële gevolgen hebben voor het sociaal domein en de culturele en economische sector.

Met andere woorden: niemand kan op de oude voet doorgaan. Er wordt nu meer gevraagd. Gemeenten die succesvol willen opereren zijn niet alleen wendbaar, maar nemen ook de regie en laten leiderschap zien. In de eigen gemeente, maar ook op regionale schaal. Het zijn tenslotte de gemeenten waar heel veel lijnen samenkomen, zowel qua geld als verbindend vermogen. Allemaal in het belang van inwoners en instellingen.

Katalysator

Als gemeente heeft u de kans deze regierol in de huidige situatie te verstevigen. Bijvoorbeeld door via beschikbare data en samen met keten partners in beeld te krijgen welke inwoners welke hulp nodig hebben, wat daarbij de meest efficiënte of beste voorzieningen zijn. Op die manier lukt het om in die keten de leiding te nemen bij het sturen en innoveren. Ook buiten het sociaal domein, met de herontwikkeling van het winkelgebied of door integratie binnen de sport- en cultuur sector, en regionaal.

Benut deze crisistijd als een katalysator om de samenwerking te versnellen tussen alle betrokken partijen in dorp, stad en regio. Gemeenten die erin slagen om actief te werken aan een meer veerkrachtige en evenwichtige lokale en regionale samenleving, maken zich klaar voor de toekomst. Met of zonder corona.

Meer weten?
Tijdens de zoektocht naar nieuw perspectief spelen vier organisatorische dimensies een belangrijke rol. Deze dimensies bepalen in welke mate uw organisatie in staat zal zijn om succesvol te opereren in de postcorona-wereld. Wat die vier dimensies precies inhouden en wat ze betekenen voor organisaties in de publieke sector, leest u in ons visiepaper.

 

LEES VISIEPAPER

 

---

Over de auteur

Marco Pot

Senior Manager Publieke Sector

Lees meer