Bbz-maatregelen en Corona; waar gemeenten rekening mee moeten houden

Door de coronacrisis kunnen zelfstandige ondernemers sneller een beroep doen op het Besluit bijstandsuitkering zelfstandigen (Bbz), een periodieke uitkering voor het dagelijks levensonderhoud. Wij verwachten dat er massaal van deze regelingen gebruik gaat worden gemaakt, waardoor gemeenten voor veel onverwachte extra werkzaamheden komen te staan. In dit perspectief stippen we deze werkzaamheden aan. Waar moeten gemeenten rekening mee houden? 

Rijksoverheid komt met pakket aan maatregelen

Als gevolg van de coronacrisis is de Rijksoverheid op 17 maart met een pakket aan maatregelen gekomen. Eén van deze maatregelen is de mogelijkheid voor (kleine) zelfstandige ondernemers en zzp’ers om versneld voor een Bbz in aanmerking te komen. Dit betekent voor gemeenten een forse toename van werkzaamheden. Deze werkzaamheden worden niet alleen door gemeenten zelf uitgevoerd, maar ook - in opdracht van gemeenten - door verbonden partijen of samenwerkingsverbanden.  

Extra werkzaamheden voor gemeenten

Gemeenten dienen met onderstaande extra werkzaamheden rekening te houden:

1. Vertalen van de richtlijnen van de Rijksoverheid naar een aangepast uniform werkproces én daarmee voldoen aan de (wellicht aangepaste) rechtmatigheidsvoorschriften

De richtlijnen van de Rijksoverheid moeten vertaald worden naar een snel en efficiënt werkproces om ondernemers en zzp’ers in de gelegenheid te stellen een beroep op de maatregelen te doen. Dit proces moet binnen korte tijd operationeel zijn, de financiële nood onder de zelfstandige ondernemers en de zzp’ers is door het wegvallen van opdrachten en de beperkte mogelijkheden om nieuwe opdrachten te acquireren immers groot. 

2. Opstellen intakeformulieren in een digitale (werk)omgeving

Inherent aan het ontwerpen van het werkproces moeten aangepaste intakeformulieren, brieven en beschikkingen direct operationeel zijn. In verband met de maatregelen om het fysieke contact zoveel mogelijk te beperken moeten deze formulieren digitaal beschikbaar zijn. Ondernemers en zzp’ers moeten de gelegenheid hebben om de aanvraagformulieren en overige bescheiden in een digitale omgeving te uploaden. IT specialisten van BDO kunnen gemeenten hierbij ondersteunen. 

3. Opstellen toetsingscriteria ten behoeve van beoordeling van de aanvragen

Op basis van de richtlijnen moet een set aan beoordelingscriteria aan uitvoerende medewerkers ter beschikking worden gesteld. Deze beperkte set aan criteria dient overzichtelijk, duidelijk en concreet geformuleerd te zijn en moet slechts voor één uitleg vatbaar zijn. 

4. Ondersteuning bij beoordeling van de ingediende aanvragen

Aanvragen dienen snel beoordeeld te worden. Een snelle en correcte beoordeling van de aanvragen leidt tot rust en zekerheid bij de aanvragers. Specialisten van BDO helpen u graag om deze beoordeling, na instructie, op verantwoorde en correcte wijze uit te voeren.

5. Voorbereiden werkzaamheden bij het opstellen van de beschikking

De beoordeling van het ingediende aanvraagformulier leidt tot een rapportage met daarin het voorstel tot het toekennen (of afwijzen) van de aanvraag. Het voorstel wordt in een (aangepaste) beschikking opgenomen. De aanvraaggegevens en beschikking leiden tot een betaling. Er worden afspraken gemaakt over het opgeven van eventuele inkomsten, mocht de crisis aflopen en de economie weer aantrekken.  

6. Opstellen beëindigingsbeschikking 

De noodmaatregelen zijn van tijdelijke aard. Na afloop van de crisis wordt de maatregel ingetrokken en dient de tijdelijke uitkering te worden beëindigd. Wij adviseren gemeenten alvast een beëindigingsbeschikking op te stellen.

7. Opbouwen (digitale) dossiervorming ten behoeve van rechtmatigheidscontrole

Gemeenten moeten de verstrekking van de tijdelijke uitkeringen verantwoorden, zij moeten voldoen aan de rechtmatigheid van de uitgaven. Door de toepassing van deze noodmaatregelen kunnen de rechtmatigheidsaspecten afwijken van de reguliere rechtmatigheidsvoorschriften.

Ondersteuning nodig?

De noodmaatregelen wijken, gedurende een beperkte tijd, af van de uitvoering van de reguliere Bbz. Het is daarom aan te bevelen de uitvoering van de noodmaatregel op een projectmatige basis uit te voeren. Daar willen we vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid graag ons steentje ook aan bijdragen. Wij hebben kennis van het mkb en kunnen gemeenten (en hun uitvoeringsorganisatie) ondersteunen bij de beoordeling van de afwikkeling van de (Bbz-)aanvragen.

Ook kunnen wij u informeren over, en ondersteunen bij de set van maatregelen die de Rijksoverheid heeft aangekondigd. Meer weten over de gevolgen van corona, en welke maatregelen u kunt treffen? Kijk dan op deze speciale pagina, of neem contact op met een van onze specialisten.   

NEEM CONTACT OP MET HET BDO CRISISMANAGEMENTTEAM

Update 26 maart 2020: De ontwikkelingen zetten zich in een razend tempo voort. Momenteel wordt - in lijn met eerdere berichten over verruiming van de BBZ regeling - door het kabinet gesproken over de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo). De Tozo is één van de noodmaatregelen die het kabinet neemt en is bedoelt om zzp’ers te ondersteunen tijdens de coronacrisis.

Het ministerie van SZW is nu samen met gemeenten, VNG en Divosa bezig om zo snel mogelijk een regeling uit te werken die gemeenten de mogelijkheid biedt om aanvragen snel af te handelen. Deze regeling is nog niet van kracht. Gemeenten die zzp’ers alvast willen ondersteunen in afwachting van de nieuwe regeling, kunnen op eigen initiatief alvast een voorschot geven. Wij houden u via onze themapagina op de hoogte van eventuele ontwikkelingen.

Rob Bouman  Partner Audit & Assurance, voorzitter branchegroep Lokale overheid Anton Revenboer  Partner BDO Advisory - branchegroep Lokale overheid