Gemeenten: ook na 1 juli 2020 btw-heffing over bijdragen Afvalfonds

Eerder informeerden wij u al over het standpunt van het ministerie van Financiën dat gemeenten bij het gescheiden inzamelen van verpakkingsmateriaal een btw-belaste ondernemersactiviteit uitvoeren jegens Stichting Afvalfonds. Inmiddels hebben nagenoeg alle gemeenten btw-facturen uitgereikt aan Stichting Afvalfonds en alsnog btw voldaan over de ontvangen Nedvang-bijdragen over de jaren 2015 tot heden. Wat nog onduidelijk was, is hoe de activiteiten van de gemeenten met ingang van 1 juli 2020 voor de btw kwalificeren. Hierover is nu duidelijkheid gegeven in een brief van de Belastingdienst aan alle Nederlandse gemeenten.

Standpunt ministerie van Financiën

Het gescheiden inzamelen van verpakkingsmateriaal is met terugwerkende kracht tot 1 januari 2015 aangemerkt als ondernemersactiviteit. De onderbouwing hierbij is dat de verpakkingsindustrie de wettelijke plicht heeft het geproduceerde verpakkingsmateriaal gescheiden in te zamelen. Nu de gemeente – tegen betaling van een bijdrage – uitvoering geeft aan deze plicht, is sprake van een btw-belaste ondernemersactiviteit.

Wijziging per 1 juli 2020

Met ingang van 1 juli 2020 is het Besluit gescheiden inzameling huishoudelijk afval van kracht geworden. Hierin is nieuw dat de gemeente verplicht is om bepaalde categorieën huishoudelijke afvalstoffen gescheiden in te zamelen. Een aantal categorieën, waaronder metaal, kunststof en glas, kan hiervan worden uitgesloten. Veel gemeenten hadden de verwachting dat deze verplichting er toe zou leiden dat het gescheiden inzamelen van verpakkingsmateriaal met ingang van 1 juli 2020 weer aangemerkt zou kunnen worden als overheidsactiviteit. Niets is echter minder waar.

Standpunt Belastingdienst per 1 juli 2020

Uit de brief blijkt dat de Belastingdienst van mening is dat er na 1 juli 2020 nog steeds geen sprake is van een wettelijke verplichting voor gemeenten om verpakkingsmateriaal gescheiden in te zamelen. Dit blijft namelijk primair de wettelijke verplichting van de verpakkingsindustrie. Dit betekent dat de Nedvang-bijdrage een blijvende btw-belaste opbrengstenstroom vormt binnen de gemeente.

Hoe nu verder?

Nu er definitief duidelijkheid bestaat over de btw-kwalificatie van deze activiteit is ons advies om de inrichting van de administratie hierop aan te passen. Bij het opstellen van de correcties over het verleden hebben we gezien dat dit kan leiden tot moeilijkheden in de splitsing tussen de kosten voor het scheiden en de kosten voor het inzamelen zelf. Nu dit een blijvende btw-belaste activiteit betreft, is ons advies om hier goed naar te kijken. We denken graag met u mee over hoe uw gemeente dit op de meest praktische wijze kan inregelen. Mocht u hierover meer informatie wensen, neem dan contact op met één van onze adviseurs.

Mr. Erik Bakx, Partner Belastingadvies & btw

Mr. Matthijs van Ooij, Senior manager btw

Mr. Anne de Wit, Manager btw (belastingadvies)