Regeerakkoord: (nog) geen extra ruimte voor belastingheffing door gemeenten en provincies?

Een van de belangrijkste fiscale thema’s voor gemeenten (en provincies) is het lokaal belastinggebied. Ondanks dat de afgelopen jaren veel taken zijn gedecentraliseerd naar gemeenten, zijn zij nog altijd voor het overgrote deel van hun inkomsten afhankelijk van de Rijksoverheid. Gemeenten hebben daarom slechts zeer beperkt de mogelijkheid om de belastingheffing aan te passen op basis van bijvoorbeeld het voorzieningenniveau in de gemeente. Onder meer de VNG pleit daarom al geruime tijd voor een uitbreiding van het lokaal belastinggebied. Hierbij wordt onder andere verwezen naar het rapport van de Commissie Rinnooy-Kan ‘Bepalen betekent betalen’. Ook in het rapport ‘Bouwstenen voor een beter belastingstelsel’ wordt een uitbreiding van het lokaal belastinggebied als mogelijkheid genoemd. 

In een van onze eerdere perspectieven hebben we de verkiezingsprogramma’s van partijen geanalyseerd. Hieruit volgde dat het merendeel van de partijen voorstander is van meer ruimte voor lokale belastingheffing.

Geen uitbreiding lokaal belastinggebied tot 2025

Op 15 december 2021 is na de langste formatie ooit, eindelijk het langverwachte Coalitieakkoord met de titel ‘Omzien naar elkaar, vooruitkijken naar de toekomst’ gepresenteerd. In dit Coalitieakkoord zijn de belangrijkste plannen voor de komende kabinetsperiode opgenomen. Ten aanzien van de financiering van lokale overheden lijkt het nieuwe kabinet voorlopig vast te houden aan de bestaande financieringssystematiek. Een uitbreiding van het lokaal belastinggebied lijkt er dan in ieder geval tot 2025 niet te komen.

Uitwerking financieringssystematiek na 2025

Wel zal er de komende kabinetsperiode een nieuwe financieringssystematiek worden uitgewerkt voor de periode na 2025. Hierbij worden in ieder geval ook alternatieven voor de onroerendezaakbelasting (voor gemeenten) en de (provinciale opcenten in de) motorrijtuigenbelasting (voor provincies) onderzocht. Overigens is een herziening van het systeem van provinciale opcenten ook noodzakelijk gelet op het voornemen om met ingang van 2030 het zogenoemde ‘rekeningrijden’ in te voeren.

Aanpassingen in financieringssystematiek 

Wat wel wijzigt in de financiering van gemeenten is het oplopen van de zogenoemde opschalingskorting; een korting op het gemeentefonds die zou oplopen tot € 975 miljoen in 2025. Daarnaast ontvangen gemeenten een specifieke uitkering voor de uitvoering van het klimaatbeleid en wordt additionele financiering voor jeugdzorg beschikbaar gesteld. Uit het Gemeentefonds wordt verder een bedrag van € 600 miljoen gehaald dat in vier jaarlijkse tranches van € 150 miljoen beschikbaar wordt gesteld voor ‘medeoverheden’ voor herstructurering van de woningvoorraad in kwetsbare gebieden. 

Uiteraard is het afwachten hoe de plannen daadwerkelijk zullen worden geïmplementeerd. Wij houden u op de hoogte van de ontwikkelingen.

Contact

Jeroen Cremers, Partner Belastingadvies
Ruud Lemmens, Manager Belastingadvies
Robbert van den Hurk, Partner Belastingadvies