Arme gemeenten

In arme gemeenten krijgen meer ouderen een indicatie voor een verzorgingstehuis dan in rijkere gemeenten. Dat blijkt uit het onderzoek Strategic cost-shifting in long-term care. Evidence from the Netherlands van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

Het tijdschrift Health policy schreef erover. Dat ‘arme gemeenten’ heeft hierbij twee betekenissen.

Ten eerste is er een verschil tussen jaren. In 2019 en 2020 waren bijna álle gemeenten arm door grote tekorten op het sociaal domein. Daardoor kregen veertienduizend meer ouderen een indicatie voor een verzorgingstehuis dan in 2016, toen de gemeenten nog geen tekorten op het sociaal domein hadden. Verzorgingstehuizen worden immers betaald door het rijk, uit het budget voor langdurige zorg.

En ten tweede is er een verschil tussen arme en rijkere gemeenten. In arme gemeenten zijn er drie procent meer indicaties voor een verzorgingstehuis. Voor de duidelijkheid: bij deze vergelijking tussen arme en rijkere gemeenten is rekening gehouden met allerlei andere aspecten. De financiële positie van gemeenten heeft echt invloed op de indicaties voor een verzorgingstehuis.

Tot zover het objectieve onderzoek. Dan de vraag: welke conclusies trekken we hieruit? De Erasmus Universiteit trekt drie conclusies.

Een: De gemeenten hebben een financiële prikkel dat zo veel mogelijk mensen een indicatie voor een verzorgingstehuis krijgen. Daardoor doen de gemeenten minder hun best om de kosten van langdurige zorg te beperken.

Twee: Dit leidt tot minder investeringen van gemeenten om ouderen te helpen thuis te blijven wonen.

Drie: Dit afschuiven kan tegen de wil en het financieel belang van de ouderen zijn. De aanbevelingen laten zich raden. Gemeenten moeten financieel gestraft worden als er meer mensen naar een verzorgingstehuis gaan. En dit afschuiven is te beperken als de financiële prikkel bij de gemeenten verdwijnt.

Je kunt natuurlijk uit hetzelfde onderzoek ook andere conclusies trekken. Bijvoorbeeld dat de criteria voor het verzorgingstehuis niet eenduidig zijn, ook al is het een landelijke regeling. Dat gemeenten meer ouderen thuis laten wonen, als ze daarvoor het geld maar hebben. Dat het voor het land daarom misschien zelfs goedkoper is om de gemeenten genoeg geld te geven. En dat de lage budgetten voor het sociaal domein ten koste gaan van de ouderen. Maar nee, het onderzoek moet zo nodig de conclusies negatief formuleren over de gemeenten. Arme gemeenten!