Amsterdam moet risico’s grondexploitaties indammen

Vereveningsfonds
Hiermee reageert het college van B en W op een dinsdag uitgebracht rapport over de voor en nadelen van het zogenoemde vereveningsfonds, waarmee opbrengsten en kosten van projecten onderling worden verrekend. Het rapport werd in opdracht van de gemeente opgesteld onder leiding van registeraccountant Willem Wijntjes, directeur bijzondere projecten bij de provincie Zuid-Holland.

Tekorten
Evenals andere gemeenten kent ook Amsterdam grote tekorten op de grondexploitatie. Dit komt door de ingezakte kantorenmarkt, waardoor een aantal geplande bouwprojecten zijn geschrapt, terwijl de opbrengst van de grond al wel via het vereveningsfonds was ingeboekt. Over 2009 moest de gemeente hierdoor meer dan 230 miljoen in zijn begroting zien te vinden

Flexibiliteit versus risico

Wijntjes omschrijft de werking van het vereveningsfonds als volgt: ‘Het gaat uit van de gedachte dat de gebiedsontwikkeling van de stad als geheel in belangrijke mate budgettair kan worden gedekt door overschotten en tekorten tussen plannen – ook in de tijd – te verevenen’. Hij noemt de flexibiliteit die hierdoor ontstaat als een groot voordeel, maar ziet tegelijkertijd ook een groot aantal nadelen.

Risicobeheersing

Vooral de kans dat de stad zich rijk rekent is niet uitgesloten, aldus Wijntjes.  ‘Het is noodzakelijk het risico te beheersen dat eerder begrote overschotten in de looptijd van een project verdampen.’Dit risico kan worden verkleind door scherper te selecteren welke projecten tegen elkaar worden uitgeruild en door beter op de werkelijke ‘kasstromen te sturen’.

Oneigenlijke verevening

Wijntjes waarschuwt de gemeente verder dat het geld uit grondexploitatie niet langer gebruikt zou mogen worden om andere dingen dan nieuwe grondgebonden projecten mee te betalen. ‘Het fonds is bedoeld om tekorten uit grondexploitaties op te vangen. In de praktijk is het fonds ook als dekkingsmiddel gebruikt voor niet-grondexploitatie gerelateerde kosten.’

Behulpzame aanbevelingen

De gemeente wilde dinsdag nog niet inhoudelijk reageren op de kritiek in het rapport. Het college schrijft in een brief aan de gemeenteraad wel ‘de conclusies van de commissie Wijntjes te onderschrijven. De veertig aanbevelingen zijn ‘behulpzaam’ en worden bestudeerd.